Abstract:

Metindilbilim, tümceötesi incelemelerde önemli bir aşamadır. Daha çok modern metinler üzerinde uygulanan bir yöntem bilgisi olan Metindilbilim, günümüzde tarihi metinlere de uygulanmaktadır. Tarihi metinler için çeviri yazı ve tercümenin yanı sıra metinsellik ölçütleri de daha iyi anlaşılabilmeleri için önemlidir. Çeviri sorunları eski metinlerin yaygın bir sorunu olmakla birlikte metin odaklı değerlendirme eksikliği de metnin anlaşılması güçlüğü yaratmaktadır. Bu gerekçeler doğrultusunda bu çalışmada ‘Eski Uygurca Budacı İyi ve Kötü Kalpli Prens Masalı’ incelenmiştir. İncelemeye cümleler arası gönderim ilişkileri ile başlanmıştır. Bu aşamada yapısal açıdan metinsellik ölçütü değerlendirilmiştir. Büyük yapı başlığı altında ise metnin daha büyük ölçekte tematik incelemesi gerçekleştirilmiştir. Buna bağlı olarak tutarlılık yönü değerlendirilmiştir. Neticede küçük yapıda ağırlıklı olarak yineleme ilişkileriyle bütünlüğün sağlandığı gözlemlenmiştir. Bu sayede sayfa eksikliğinden kaynaklanan sorunlar azalmıştır. Büyük yapı incelemesinde farklı sözcüklerle sembol değerlerin ifadesi devamlılığı güçlendirmiştir. Buna bağlı olarak tutarlılık ölçütü kabul edilebilir ölçüde sağlanmıştır. Mikro ölçüde bir değerlendirme olan bu çalışmanın üstyapı değerlendirmesi için Budist çevresi metinleri dikkate alınarak ayrı bir dğerlendirme gerekmektedir.

Keywords: