Özet:

Türk-İslam fikriyatının son döneminin en çok tartışılan düşünürlerinden biri olan Musa Kazım, yeni bir medeniyet projesi sunma gayreti içerisinde bulunmuş, İslam siyaset düşüncesi çerçevesinde bu teklifini danışma usulü, eşitlik, hürriyet ve adalet ilkeleriyle desteklemiştir. Islahatçı ve yenilikçi bir ulema tipi örneği sergileyen Musa Kazım,. medreselerdeki eğitimin kalitesinin arttırılması hususunda konferanslar vermiş, dönemın düşünürleri gibi o da yabancı dil eğitimini teşvik etmiştir. Bununla birlikte mezhepler arasındaki ilişkilerin fanatizme dönüştürülerek bir çatışma alanı oluşturulması hususlarında ısrarlı ikazlarda bulunmuştur. · Muhafazakar İslamcılarının aksine, Musa Kazım Efendi entelektüel birikimi olan ve yeni kamil bir medeniyetin ancak hakiki bir dinle gerçekleşeceğini düşünen, Meşrutiyetin terakkici aydın alim tipinin önemli bir figürüdür..

Anahtar Kelimeler: