Abstract:

2004 yılında yayımlanan Tren romanı, psikiyatrist yazar Engin Geçtan tarafından postmodern bir anlayışla kaleme alınmıştır. Mesleki bilgi ve tecrübeleri Geçtan’ın gözlem yeteneğini geliştirmiş, insana ve mekâna bakış açısını etkilemiştir. Kuantum fiziğine ilgi duyan yazarın, roman kurgusunu yeni bir zaman ve mekân algılayışı doğrultusunda düzenlediği görülür. Romanda geçmiş, şimdi ve gelecek zaman bir arada kullanılmaktadır. Farklı zaman dilimlerinden gelen yolcuları, mekânlar arası dolaştıran gerçeküstü tren yolculuğu, insanlık tarihini gözler önüne serer. Fantastik ve polisiye ögelerle desteklenen roman kurgusunda ana mekân olarak seçilen tren, hayatı sembolize eden hareketli bir metafordur. Türk romanında sıklıkla görülen tren olgusunu farklı bir gerçeklik düzlemine taşıyan Tren romanında, somut mekânların yanı sıra düşsel, metafizik ve ütopik mekân tasarımları yer alır. Romanda fiziki ve kültürel değişimleri yansıtan mekânlar, karakter çözümlemeleri için ipucu niteliğindedir. Makalenin ilk bölümünde, simgesel bir mekân olan trenin, karakterler ve olay üzerindeki etkisi irdelenecektir. İkinci bölümde, karakterlerin trene binmeden önce yaşadıkları mekânlardaki konumları değerlendirilecektir. Üçüncü bölümde, gerçek dışı mekânlar üzerinden anlatılmak istenen doğa-uygarlık çatışmasının izleri aranacaktır. Çalışmanın son bölümünde, yazarın mekânları betimlerken kullandığı sinematografik ögeler tespit edilecektir. Tren romanında mekân unsurunun etkisini inceleyen bu makale ile Türk edebiyatı sahasında hazırlanan roman incelemelerine katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Postmodern kurgunun yarattığı karmaşık ilişkilerin çözümlenmesinde mekân unsurun önemine dikkat çeken makale, edebiyat ve psikoloji alanlarını birleştiren disiplinlerarası bir çalışmadır. Betimsel yöntem kullanılarak mekânla ilgili verilerin incelendiği makalede mekânın insanın şekillenmesindeki rolü araştırılmaktadır.

Keywords: