Özet:

İktisat disiplini genellikle iki farklı kategoriye ayrılmakta, heteredoks iktisat ve ortodoks iktisat olarak tanımlanmaktadır. Ancak disiplin içerisinde bu iki yaklaşımı birbirinden ayırt etmek zordur. Bu çalışma heteredoks iktisat üzerine odaklanmaktadır. Bu yaklaşım 20. yüzyılın ortalarına kadar nispeten popüler değildi, ancak 1970'lerden itibaren kapitalist dünya ekonomisi ve siyasetindeki değişikliklerin etkisiyle ivme kazandı. 1990'larda disiplindeki farkı göstermek için, 'yeni' bir kavram olarak "heterodoks iktisat" kavramı yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Heteredoks iktisat yaklaşımlarının temel prensibi anaakım ortodoks ve neo-klasik iktisada muhalif olmaktır. Fakat heteredoks iktisadın homojen bir yapısının olmadığının özellikle altı çizilmelidir. Bu çalışmada heteredoks iktisadın görece dar ama büyük ölçüde kabul gören bir tanımını benimsenmektedir. Marxist-Radical iktisat, Post-Keynesian İktisat, Cambridge Keynesians, Sraffian İktisat, Kurumsalcı İktisat, Tarihçi Okul, Avusturya Okulu, Neo-Avusturya Okulu, Kamu Tercihi Teorisi, Feminist İktisat, Sosyal İktisat ve Evrimci İktisat bu çalışmada heteredoks iktisatı temsil etmeleri için seçilen okullardır. Çalışmanın amacı heterodoks iktisadın Türkiye’de lisansüstü çalışmalardaki izlerini sürmektir. Çalışmada, Türkiye üniversitelerinde 1990-2019 döneminde yazılan yüksek lisans ve doktora tezleri tespit edilerek heterodoks geleneklerin varlığı araştırılmaktadır. Çalışma bir yandan Türkiye’de ki heteredoks iktisadın bugünkü durumunu ortaya koyarken bir yandan da bu alanda çalışmak isteyen araştırmacılara bir yol haritası çizmeyi amaçlamaktadır. Heterodoks iktisat tezlerini tespit edebilmek için bir dizi anahtar kelime belirlenmiştir. Anahtar kelimeler JEL sınıflandırmasına ve diğer akademik dergi ve yayınlarda yer alan anahtar kelimelere göre belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre heteredoks bakış açısıyla yazılmış tez sayısının çok sınırlı olduğu söylenebilir. Ancak 2000’lerden itibaren heteredoks bakış açısıyla yazılmış tezlerin sayısının arttğı gözlenmektedir. Çalışmanın bulguları ışığında heteredoks iktisadın sadece eski ve “merkez” üniversiteler ile görece yeni kurulmuş bir kaç üniversite de popüler bir çalışma konusu olduğu söylenebilir. Heteredoks iktisat perspektifiyle yazılmış tezler genellikle Marmara, Ankara, İstanbul, Gazi, ODTÜ ve Hacettepe üniversitelerinde yoğunlaşmaktadır. Bununla birlikte heteredoks iktisat Akdeniz, Dokuz Eylül, Mersin, Eskişehir Osmangazi, Dicle, Çukurova ve Niğde üniversitelerindeki akademisyenler için de yavaş yavaş popüler hale gelmektedir.

Anahtar Kelimeler: