Özet:

Bu araştırmanın amacı, çeşitli peyzaj analiz tekniklerini kullanarak Manisa ilindeki potansiyel orman yangın risk bölgelerini haritalamaktır. Doğal olarak veya insan faaliyetlerinin sonucunda ortaya çıkan orman yangını, ekolojik bağlantılılığın azalmasına ve peyzajın parçalanmasına neden olur. Bu nedenle, yangın sıklığını en aza indirmek, hasarı önlemek, yangına neden olabilecek sorunlara yönelik tahmin yapmak ve çözüm yöntemlerinde karar mekanizması olarak kullanılabilecek yangın risk bölgesi haritasından yararlanılmaktadır. Bu araştırmanın materyalini, Avrupa Birliği tarafından koordine edilen ve yönetilen Yer Gözlem Programı olan Copernicus Programı çerçevesinde üretilen CORINE 2018 verisi, NASA Earthdata web sitesinden elde edilen ASTER Global DEM sayısal yükseklik modeli verisi, MODIS uydu görüntülerine dayanan yangın arşiv kayıtları, ağaç türlerinin mekânsal dağılımını gösteren sayısal meşcere haritası ve mevcut yol ağını haritalamak için kullanılan OpenStreetMap (OSM) verileri oluşturmaktadır. Risk bölgelerini tanımlamak için bitki örtüsü, eğim, bakı, yükseklik, yerleşim yerine ve yola uzaklık değişkenleri kullanılmıştır. Orman yangını çıkma potansiyeline göre her bir tematik harita katmanındaki öznitelik değerlerine belirli ağırlıklar atanmıştır. Sayısal yükseklik modelinden eğim, bakı ve yükseklik haritaları oluşturulmuştur. Yerleşim haritasına olan mesafe CORINE veri tabanından, yol haritasına olan mesafe ise OSM'den üretilmiştir. Orman yangın riski bölgelerini belirlemek için Yangın Riski Bölge Endeksi kullanılmıştır. Oluşturulan yangın riski haritasına göre, çalışma alanının %25.8’inin çok yüksek ve yüksek seviyede yangın riski taşıdığı ortaya çıkmıştır. MODIS görüntülerinden elde edilen 2001 ve 2018 yılları arasındaki orman yangını verileri ile yüksek ve çok yüksek yangın riski taşıyan alanlar çakıştırılmış, 149 orman yangının 97’sinin yüksek ve çok yüksek risk altındaki alanlarda meydana geldiği ortaya çıkmıştır. Bu bulgu, uzaktan algılama ve CBS tekniklerine dayanan metodolojinin güvenilir olduğunu ve orman yangın riski bölgelerinin tanımlanma sürecinde etkin bir şekilde kullanılabileceğini desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler: