Abstract:

İnsan ve doğa arasındaki kadim ilişki insan var olduğundan bu yana sürmektedir. Bu ilişkinin günümüzde tüm insanlığın ve tabiatın sonunu getirecek denli olumsuz bir hal alması doğa konusunda tüm insanların bilinçlenmesini zorunlu kılmaktadır. Ekoeleştiri bu bilincin edebiyata yansımasıdır. Diğer bir deyişle ekoeleştiri; edebiyata çevreci bir bakışla yaklaşan bir eleştiri kuramıdır. Ekosistemin bir parçası olan insanın kendini merkezileştirme çabalarını eleştirirken bunu da sanat/edebiyat yapıtlarındaki doğanın ve insanın temsil ediliş biçimleri üzerinden gerçekleştirir. Bu çalışmada eserlerinde ekolojik duyarlılığın izlerini başarılı bir şekilde gördüğümüz Yaşar Kemal’in Teneke adlı oyunu söz konusu kuram bağlamında incelenmeye çalışılacaktır. Oyunda bir Anadolu kasabasında tarımı yapılan çeltik üzerinden anlatılan güç ilişkileriyle yeni gelen bir kaymakamın mücadelesi konu edilmektedir. Yazarın, oyunda insan-çevre ilişkisi, doğaya hükmetme, suyun kullanımı, çevreye verilen zarar, para uğruna canlı cansız tüm varlıkların hiçe sayılması, ekolojik dengenin bozulması gibi pek çok konuya dikkat çektiği görülmektedir.

Keywords: