Abstract:

Emsal kira bedeli esası, gayrimenkul sermaye iradı beyanında yaşanan vergi kaybını önlemek, verginin verimini arttırmak, vergide adaleti sağlamak ve verginin mali fonksiyonunu tam olarak yerine getirmesini sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir otokontrol mekanizmasıdır. Çalışmamızın “Giriş” bölümünü izleyen ikinci bölümünde emsal kira bedeli kavramının yer aldığı Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) 73. maddesi genel olarak ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, bir vergi güvenlik müessesi olarak emsal kira bedeli müessesesi ile amaçlananlar 01.04.2010 tarih ve E. 2008/110 ve K. 2010/55 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı ışığında irdelenmiştir. Dördüncü bölümde, gayrimenkul sermaye iratlarında vergiyi doğuran olayın bağlandığı “tahsil esası” ve GVK’nın 2. maddesinde yer alan “gerçek ve safi tutar” kavramları ile emsal kira bedeli uygulaması arasındaki ilişki Danıştay kararları, Gelir İdaresi’nin görüşü ve emsal kira bedelinin düzenlendiği kanun hükmünün geçirdiği tarihsel gelişim çerçevesinde incelenmiştir. Dördüncü bölümde ele alınan hususların bir sonucu olarak, emsal kira bedelinin altında yapılan kiralamalara ilişkin ispat, ispat yükü ve ispat vasıtalarına ilişkin açıklamalar ve uygulamada yaşanan sorunlar beşinci bölümde açıklanmıştır. Altıncı bölümde emsal kira bedelinin tespit şekli ve buna ilişkin olarak, özellikle emsal kira bedelinin emlak vergisine bağlı olarak tespiti, yaşanan sorunlar irdelenmiştir. Yedinci bölümde ise, emsal kira bedeli esasının uygulanmayacağı haller açıklanmış ve tartışmaları hususlara yer verilmiştir. Son olarak, sonuç bölümünde emsal kira bedeli esası ile amaçlananlar ve söz konusu uygulamada karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri sunulmuştur.

Keywords: