Özet:

Öz: Hâkim ideolojiler iletmek istediği ideolojik anlayışlarını medya içeriğine uyarlayarak hedef kitleleri gönüllü olarak ikna olmaya teşvik etmektedir. En etkili kitle iletişim araçlarından biri olan sinema da bu yönde kullanılmaktadır. Hâkim ideolojinin kendi değer ve normlarını sinema ile izler kitleye özendirme teşebbüsü, Çin gibi otoriter devletlerin daha da işine yarayacağını söylemek mümkündür. Hâkim ideolojinin sinema aracılığıyla somutlaştırılabilmesi ve sinema anlatıları sayesinde hedef kitleye aktarılabilmesi sinemayı işlevsel bir araç haline getirmektedir. Toplumsal gerçekliğin ideolojik olarak inşa edilmesi hususunda sinema, gerçekliği dönüştürmekte ve biçimlendirmektedir. Birtakım gerçeklik kalıplarının yıkıma uğratılması ve yeni gerçeklik kalıplarının inşası noktasında sinema, iktidarlara birtakım kolaylıklar sağlamaktadır. Sinema aracılığıyla iktidarlar, egemen düşünceleri efsaneleştirebilmekte /idealize edebilmektedir. Bir ideoloji olarak milliyetçiliğin sinemada nasıl yansıtıldığın tahlil etmeye odaklanan bu çalışmanın amacı, Çin’in milliyetçilik temsillerini ve sinema ile aktarmak istenilen milliyetçilik söylemlerini tespit etmektir. Örneklem olarak “Mulan” filmin 2020 yılı piyasaya sürülen yeni versiyonu seçilmiştir. Filmi analiz etmek için yöntem olarak Van Dijk’in söylem analizi, özel olarak da eleştirel söylem analizi tercih edilmiştir. Van Dijk’ın önerdiği eleştirel söylem tekniğinden yola çıkarak çözümlenen “Mulan” filminde, Çin milliyetçiğine yansıtan ifade ve sahnelerin işlendiği tespit edilmiştir. Çin milliyetçiliği aktörler üzerinden, filmin anlatım ve ayrıntı verme yönünden, karşılaştırma, kurbanlaştırma, haklılaştırma gibi milliyetçiliği meşrulaştıran ifade yapılarıyla iletilmeye çalışılmıştır. Filmde Çin’in milliyetçilik anlayışı sorgusuz itaat ile özdeş nitelikte yansıtılmıştır. Filimde “cesur, sadık, dürüst” ifadeleri sıkça bahsedilirken, özellikte sadıklık ilkesine vurgu yapılmıştır. Karşılaştırmanın hem sözel hem de görsel olarak yer bulduğu filmde, Çinlilerin tarihten beri sürekli olarak karşıtların (kuzey Batılıların) saldırısına maruz kalan, istilaya uğrayan, tehdide uğrayan taraflar olduğuna vurgu yapılmış, karşıtlar yani Kuzey Batılı Cücenler işgalci, gaddar, merhametsiz ve vahşilikle özdeşleştirilmiştir. Bununla Çin milliyetçiliğinin kendini savunama, istilaya karşı direnme izlenimi aktarılmaya çalışılmıştır. Karşıtların saldırma nedenleri hakkında ayrıntıları muğlak tutarak, kendine yapılan hücumların abartılarak verilmesini sağlayarak mağdur olduğu imajı güçlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: