Özet:

RNA interferans, uygun çift zincirli RNA’nın hücreye girdiği zaman, endojenik komplementer mRNA dizisinin parçalanmasına yol açan, transkripsiyon sonrası gen susturma mekanizmasıdır. RNA interferans, Dicer adı verilen bir RNase III enzimi tarafından çift zincirli RNA’nın küçük engelleyici RNA’lara (siRNA) kesilmesi ile başlamaktadır. Bu siRNA’lar daha sonra, bir multiprotein-RNA nükleaz kompleksi olan, RNA- indükleyici baskılama kompleksine (RISC) bağlanır. RISC, siRNA’ları komplementer mRNA’yı bulmak için kullanır ve hedef mRNA’yı endonükleolitik olarak keser. Neticede spesifik mRNA’nın azalması uygun protein(ler)in azalmasına yol açar. RNA interferans ve RNA baskılamanın diğer formları olan transkripsiyon sonrası gen baskılama/co-supresyon ve quelling bitkiler, hayvanlar, fungus ve protozoa gibi geniş bir organizma çeşidinde gözlenmiştir. RNA interferans doğal bir mekanizma olmakla birlikte in vitro olarak sentezlenen siRNA’lar kullanılarak endojenik genlerin ekspresyonu baskılanabilmektedir. Bu yüzden RNA interferans moleküler biyolojide gen fonksiyonu analizinde ve aynı zamanda gen terapisinde geniş bir uygulama alanına sahiptir. Bu derlemede RNA interferans ve onun spesifik varyantları olan transkripsiyon sonrası gen baskılama/co-supresyon ve quelling’den, RNA interferansın mekanizmasından ve onun tedavi alanındaki uygulamalarından bahsedilmektedir.

Anahtar Kelimeler: