Abstract:

Son zamanlarda küresel krizden bir kaçış noktası bulunamaması, çok taraflı kurumların artık kendilerinden beklenen işlevleri yerine getiremediğini göstermiştir. Bu bağlamda, demokratik ülkeler tarafından benimsenecek politikaların küresel kargaşa ve krizden kurtulmada gerekli olduğu düşünülmektedir. Küreselleşmeden kaynaklanan değişim ve gelişmelerin neden olduğu küresel kargaşadan kaçmada çok taraflılığın etkin rol oynaması gerektiği görüşüne rağmen çok taraflı kurumlar, küresel güç olmaya çalışan ülkelerin politikaları, küresel sistem içinde meydana gelen istikrarsızlık ve küresel gelişmeleri algılamadaki yetersizlikleri nedeniyle temel işlevlerini yerine getirememektedir. Bu, küresel kargaşadan kaçmak için çok taraflılığın yönlerinin küreselleşme çerçevesinde yeniden değerlendirilmesini gerektirmektedir. Bu nedenle çalışmanın amacı, bir hükümet içindeki siyasi rejim türlerinin veya demokrasinin önemi açısından kurumsal ve sosyoekonomik değişkenlerin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini ölçmektir. Bu doğrultuda 1984-2015 döneminde otoriter rejim ve tam demokrasi rejimleri çerçevesinde, siyasi rejimdeki 31 ülke, panel veri ekonometrik yöntemi ile analize dahil edilmiştir. Çalışmada ekonomik büyümenin uzun vadeli kurumsal belirleyicileri siyasi rejim türleri açısından incelenmiş ve analizin sonuçlarına göre gelişmiş ülkelerden oluşan tam demokrasi rejimi grubundaki sosyoekonomik değişkenlerin ekonomik büyümeyi teşvik ettiği gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar, bu gruptaki ülkelerin gelişmiş bir sosyal, kültürel ve ekonomik altyapıya sahip olmasından ileri gelmektedir. Sonuç olarak, bir çözüm üretmede etkisiz kalan çok taraflı kurumların son küresel gelişmeler bağlamında yeniden ele alınması gerektiği, bu değerlendirmelerin ülkelerin sosyo-kültürel altyapılarının geliştirilmesi ve demokratikleşme eğilimleri çerçevesinde yapılması gerektiği önem taşımaktadır.

Keywords: