Abstract:

Türkler, yeryüzünde geniş alanlara yayılmış; dillerini gittikleri coğrafyalarda yaşatmış ve kültürlerini o coğrafyalara yaymışladır. Türkler, Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar olan bölgede etnik, sosyal ve kültürel bağla bir birlerine bağlandıkları gibi dil ve din, bu bağı güçlendirmiştir. Kafkasya, İran, Irak, Suriye, Mısır ve Anadolu’da yoğun göç dalgası, konar-göçer Türklerin yerleştikleri alan olmuştur. Gerek Selçuklular, Osmanlılar gerekirse de Safeviler, konar-göçer Türk nüfusunu, siyasi ve sosyal nedenlerden dolayı çeşitli yerlere yerleştirmişlerdir. Afyonkarahisar, Bolvadin’e Yazır, Avşar, Karkın ve Çepni boyları yerleştikleri gibi Osmanlı döneminde Anadolu’ya göç ettirilen Karabağ Türkleri Anadolu’ya yerleşmişlerdir. Türkler iskân edilen yerlere ya kendi aşiret, oymak adlarını ya da yerleştikleri mekanın coğrafi özelliklerinden kaynaklanan adları veya buraya gelmeden önceki yerleşim adlarını vermişlerdir. Günümüz İran coğrafyasında yaşayan konar-göçer Türkler, Kaşkay Türkleri, Şahsevenler ve Türkmenler olmak üzere Anadolu’da yaşayan yörüklerle birçok yönden benzerlik göstermektedir. Çok geniş bir alanda yaşayan Türk halklarının dilleri, kültür, politika, iklim vb. sebeplerle doğal olarak birbirinden farklılaşmaya başlamıştır. Yüzyıllardır bulundukları coğrafyadan başka coğrafyalara göç eden kavimler, kendilerine ait kültür birikimlerini kendileri ile birlikte dillerinde taşımışlardır. Çalışmamızda bu iki coğrafyada yaşayan Türk halklarının inanç, sosyal yapı, dil, ekonomi ve kültürel ortaklıları tartışılmaktadır.

Keywords: