Özet:

Türkçe eğitiminin beceri alanlarından biri dinleme/izlemedir. Dinleme/izleme, ilk kullanılan beceri olması bakımından diğer dil becerilerinden (konuşma, okuma, yazma) farklıdır. Bu becerinin kazandırılması ve geliştirilmesi için 2018’de hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda da kazanımlara yer verilmiştir. Kazanımlar dikkate alınarak 2018-2019 eğitim-öğretim yılından itibaren okutulmak üzere ortaokul Türkçe ders kitapları yazılmıştır. Bu araştırmanın amacı, 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı’na göre Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanan 5, 6, 7 ve 8. sınıf ders kitaplarını dinleme kazanımları açısından değerlendirmektir. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada hem kitapların kendi içinde hem de kitaplar arasında dinleme/izleme kazanımlarının düzenli bir biçimde kullanılmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Kitap yazarları, kazanımlarıaz 1 kere kullandıktan sonra kazanımların dağılımında bir sistem gözetmemektedir. Ayrıca incelenen kitaplar; özetleme, konu belirleme, başlık önerme, sözlü olmayan mesajları saptama, örtülü anlam ve tutarlılığı sorgulama bakımlarından dinleme kazanımları dâhilinde yeterli değildir. Bilinmeyen kelimelerin anlamını tahmin etme, soruları cevaplama ve dinleme stratejilerini uygulama bakımlarından diğer kazanımlara göre yeterlidir. Araştırmanın bulgu ve sonuçlarından hareketle kitap yazarlarına birtakım öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: