Özet:

Muhasebe mesleğinde disiplin sürecinin başlangıcı 1989 yılında yürürlüğe konulan 3568 Sayılı Kanuna dayanmaktadır. İlk Disiplin Yönetmeliği 2000 yılında yayımlanmıştır. Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu’nun (IFAC) bünyesinde IESBA Etik Kurallara bağlı olarak 2007 yılında Disiplin Yönetmeliği güncellenmiş ve 2015 yılında son şeklini almıştır. Türkiye’de 2008-2015 döneminde verilen disiplin cezalarının sayısı 738 iken, bu cezalar 591 meslek mensubu tarafından gerçekleştirilmiştir. Meslek mensuplarının sadece %9’u Serbest Muhasebeci unvanına sahip olmasına rağmen, aynı dönemde Resmi Gazetede yayımlanan disiplin cezalarının %61,6’sı Serbest Muhasebeciler tarafından gerçekleştirilmiştir. Uyarma ve kınama cezaları Resmi Gazetede yayımlanmamasına rağmen, diğer disiplin cezalarının ortaya çıkmasında bir tetikleyici niteliktedir.          Meslek mensupları için verilen disiplin cezalarının temelinde; cezaların azaltılması, daha kaliteli hizmet verilmesi ve daha nitelikli meslek mensubunun yaratılması yatmaktadır. Bu nedenle amaç daha çok ceza vermeye çalışmaktan ziyade, etik değerleri yüksek bir meslek mensubu oluşturmaktadır. Çalışmada İstanbul SMMM Odasına bağlı meslek mensuplarından 2008-2015 dönemde disiplin cezası almış olanların suçlarının dağılımı ve nedenleri araştırılmaktadır. Bu amaçla Odanın faaliyet raporlarında yer alan disiplin kurulu raporları incelenerek, Disiplin Yönetmeliği’nde disiplin cezaları olarak tanımlanan 5., 6., 7., ve 9. maddelerin bentler bazında dağılımı gerçekleştirilmektedir. 2008-2015 döneminde İstanbul’a ilişkin toplam 223 disiplin cezası Resmi Gazetede yayımlanmasına rağmen, İstanbul SMMM Odası aynı dönemde 1016 disiplin dosyası incelemiştir. Bu dosyaların %74,7’si uyarma ve kınama cezalarına aittir. Disiplin suçlarının ortaya çıkış nedenleri arasında; Serbest Muhasebeci unvanının kaldırılması çabası, işletmelerin yaşadığı yoğun rekabet ortamında çıkar çatışmaları arasında meslek mensubunun yalnız kalması,  devletin meslek mensubu üzerinde kurduğu baskı vb. sayılabilir.

Anahtar Kelimeler: