Özet:

Din, insanlık tarihi boyunca, bireylerin inanç sistemlerini, değer yargılarını ve davranış biçimlerini şekillendiren güçlü bir etken olarak varlığını sürdürmüştür. Milyarlarca insan için bir amaç, rehberlik ve anlam içeren din, hayatın çeşitli alanlarına derinlemesine nüfuz etmektedir. Mutlu olma, hayattan memnun olma, ve sağlıklı bır hayata sahıp olma isteği insanlığın en temel amaçlarını teşkil etmektedir. Bu makale, dini inançlar ve pratiklerin insanların mutluluk, yaşam doyumu ve genel sağlık durumları üzerindeki etkisini incelemekte ve bu konudaki karmaşık ilişkiyi aydınlatmayı amaçlamaktadır. Bu ilişkinin tespiti üzerine yapılan daha önceki çalışmalar, çeşitli sonuçlar ortaya koymuş olsa da, bu çalışmaların büyük bir kısmı Batı dünyası ve Yahudi-Hristiyan kültürleri üzerinden gerçekleştirilmiştir. Her ne kadar bu konuda bazı çalışmalar yapılmış olsa da, Türkiye gibi Batılı olmayan ve çoğunlukla Müslüman nüfusa sahip fakat seküler ve demokratik bir yönetime sahip bir ülkeden elde edilen verileri ulusal düzeyde analiz ederek, konuya dair yeni ve farklı bir perspektif sunmaktadır. Bu çalışma ayrıca dinin mutluluk ve yaşam doyumu gibi insanların “iyi olma hali” ile öznel sağlık algıları arasındaki ilişkiye doğrudan ve dolaylı olarak nasıl bir etkide bulunduğunu da araştırmaktadır. Bu çalışmada kullanılan ulusal ölçekteki veri seti, 2012 yılında gerçekleştirilen Dünya Değerler Araştırması'ndan alınmıştır. Din, oznel iyi olma hali ve bedensel sağlık üzerine mevcut literatür incelendiğinde, araştırmacılar arasında bir görüş birliği olmadığı açıkça görülmektedir. Bazı araştırmalar, dini inançların bireylerin iyi olma halini yönde etkileyebileceğini savunurken, diğer bazı çalışmalar ise bu etkinin olumsuz veya nötr olduğunu iddia etmektedir. Bu makale, Müslüman bir ülkede dini inanç ve pratiklerin öznel iyi olma ve beden sağlığı üzerindeki etkisini inceleyerek, bu konudaki mevcut bilgi birikimine katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Çalışmamız, öznel iyi olma halini hem bilişsel hem de duygusal boyutlarıyla ele alarak, mutluluk ve yaşam memnuniyeti gibi konuları incelemektedir. Ayrıca, dinin bireylerin fiziksel ve zihinsel sağlıkları üzerindeki etkilerini de araştırmaktadır. Dinin, iyi olma hali ve sağlık arasındaki ilişki de düzenleyici bir rol oynayıp oynamadığını incelemekte, bu bağlamda Türkiye özelinde dindarlık kavramının çeşitli boyutlarına odaklanmaktadır. İslam, bireyleri içsel erdemlere ve ahlaki davranışlara yönlendiren, disiplinli ve fedakar bir yaşam tarzını teşvik eden bir dindir. Bu inanç sistemi, dünyevi zevklerin ötesine geçen ve ahireti merkeze alan bir mutluluk anlayışını benimsemektedir. Türkiye'nin kendine has kültürel ve siyasi yapısı, dinin toplum üzerindeki etkilerini karmaşık bir hale getirmekte, laik ve dindar unsurlar arasındaki dengeyi sürdürmeye çalışmaktadır. Bu ikilem, Türkiye'yi dini inanç ve pratiklerin iyi olma hali üzerindeki etkilerini incelemek için oldukça ilginç bir vaka haline getirmektedir. Bu araştırma, dinin mutluluk, yaşam doyumu ve sağlık üzerindeki etkilerini anlamak amacıyla bir dizi hipotez kullanmaktadır. Bu çalışma nicel veri seti olarak, 2012 Dünya Değerler Araştırması'ndan elde edilen veriler kullanılmaktadır. Araştırmada, mutluluk, yaşam memnuniyeti ve öznel sağlık olmak üzere üç bağımlı değişken dini inanç ve uygulamaları ölçen üç dini belirleyici ve sosyodemografik faktörleri açıklayan bir dizi kontrol değişkeni kullanılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma, dini inanç ve pratiklerin öznel iyi olma hali üzerindeki etkilerini Türkiye özelinde inceleyerek, literatürdeki mevcut boşluğu doldurmakta ve Batılı olmayan, Hıristiyan olmayan bir toplumda dinin refah üzerindeki etkilerine dair kapsamlı bir anlayış sunmaktadır. Elde edilen bulgular, farklı kültürel ve dini bağlamlarda din ile öznel iyi olma hali arasındaki ilişkinin daha derinlemesine anlaşılmasına katkıda bulunacaktır. Sonuçlara bakıldığında, bağımsız ve bağımlı değişkenler arasındaki ilişkileri araştırmak için tasarlanmış bir dizi çok terimli lojistik regresyon modeli sunmaktadır. Bu modeller verilerdeki karmaşık kalıpları keşfetmekte ve doğrudan ve dolaylı etkilerin yanı sıra dinin iyi olma hali sonuçlarındaki düzenleyici rolüne dair içgörüler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler: