Özet:

Edebi eserdeki konuşma cümlelerinin üslup özellikleri ile ilgili çalışmalarda söylevin çeşitleri, tipleri ve türlerinin değerlendirilmesi önemlidir. Özbek edebiyatının kendine özgü yönü, poetik söylevin tip ve türlerine göre belirlenir. Son dönemlerde ortaya çıkan eserler edebi söylev şekillerinin çeşitliliği ile dikkati çekmektedir. Halk dilinin konuşma biçiminden yararlanma, yazar ve kahraman konuşmasının karışması, polifonik söylev tarzının farklı çeşitlerinden faydalanma gibi hususlar çağdaş Özbek edebiyatının poetik özelliklerini belirlemektedir. Özbek edebiyatındaki konuşma cümlelerinin şeklen şöyle sınıflandırılması gerektiği kanısındayız: Tek sesli; iki sesli; çoksesli konuşma. Ahenk bakımından: düz ahenk; coşkulu; hitabete dayalı konuşma. Cümlenin yapısal özellikleri bakımından: kesik, darplı, ritmik konuşma. Leksik açıdan: eski ve yeni unsurlarla zenginleştirilmiş konuşma. Bilinçaltı aktarımında iç konuşma. Yazar ve kahraman konuşmasına eklenen başkasının sözü veya konuşmasından parça.

Anahtar Kelimeler: