Özet:

Türk eğitim tarihinin özgün bir uygulaması olan Köy Enstitüleri, eğitim, köy- köycülük, ekonomik ve sosyal kalkınma ve Cumhuriyet’in getirdiği yeni siyasal yapılanmanın kırsal kesime ulaştırılması yönleriyle kurulduğu yıllardan günümüze kadar dikkati çeken bir olgu olmuştur. Köy Enstitüleri ile ilgili özellikle mezun olanlar tarafından pekçok yayın yapılmıştır. Akademik anlamda Türkiye’deki Köy Enstitüleri ilk kez yabancı bir araştırmacı, Fay Kirby tarafından 1962 yılında Colombia Üniversitesinde Doktora tezi olarak incelenmiştir. Türk akademisinin lisansüstü seviyede konuyu ele alması ise tespit edebildiğimiz kadarıyla 1977 yılında Hüseyin Akyüz tarafından hazırlanan Doktora tezi ile olmuştur. Uzun süre Köy Enstitüleri ile ilgili akademik çalışmalara çok rastlanmazken bu çalışmaların 2000’li yılların başından itibaren artmaya başladığı, özellikle 2010 yılından itibaren de önemli bir ivme kazandığı görülmektedir. Köy Enstitülerini Doktora seviyesinde inceleyen bir akademisyen olarak nicelik olarak önemli bir artış kaydetmiş olan Enstitüler ile ilgili tezlerin nitelik özelliklerinin de ortaya konması; popüler bir konu olan ve genel olarak ideolojik yaklaşım sergilenen Köy Enstitülerinin, ele alınan tezlerde de benzer popüler ve ideolojik yaklaşımın bir aracı haline gelip gelmediklerinin irdelenmesi, araştırmanın temel motivasyonunu oluşturmuştur. Tespit edilen 90’a yakın tezin bu çalışmada ele alınması mümkün olamayacağından ve son on yılda dikkati çeken bir artış söz konusu olduğundan iki bölüm halinde değerlendirmeyi tasarladık. Son on yılda (2010- 2020) hazırlanan tezler bu makalenin devamı niteliğindeki başka bir makalede değerlendirilmeye gayret edilecektir.

Anahtar Kelimeler: