Özet:

Kuraklık ekmeklik buğdayda üretimi sınırlayan en önemli abiyotik stres faktörü olup kurak koşullarda kök gelişimi genotiplerin kurağa tepkisini belirler. Araştırmada bazı ekmeklik buğday genotiplerinin farklı kuraklık seviyelerinde kök ağırlıkları ile kök ağırlığının verim, verim unsurları, bazı kalite karakterleri ile ilişkileri incelenmiştir. Araştırma 2008-2009 ve 2009-2010 yıllarında Trakya TAE deneme arazisinde 2 yıl süre ile yürütülmüş ve 15 genotip bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak ekilmiştir. Denemede 5 ana parselde farklı kuraklık uygulamaları, alt parsellerde genotipler yer almıştır. Araştırmada sapa kalkma döneminden fizyolojik olum dönemine kadar farklı kuraklık uygulaması yapılmıştır. Kuraklık Uygulamaları ölçülen özellikleri önemli oranda etkilemiştir. Araştırmada kuraklık stresi uygulanması genotiplerde kök ağırlığını farklı oranlarda azaltmıştır. Genotiplerde 3.618 gr ile en fazla kök ağırlığı Bereket çeşidinde ölçülürken, en düşük kök ağırlık 2.740 gr ile Tekirdağ çeşidinde tespit edilmiştir. Kuraklık uygulamalarına göre en az kök ağırlığı 2.815 gr ile tam kuraklık uygulanan parselde ölçülürken, en fazla kök ağırlığı 3.496 gr ile kuraklık stresi uygulanmayan KS3 parselinde belirlenmiştir. Araştırmada kuraklığın uygulandığı KS1, KS2 ve KS5’te kök ağırlığının artışı tane verimi, biyolojik verim ve bazı verim unsurlarını artırmıştır. Kök ağırlığı artışı KS2 uygulamasında bitki boyu artışına, KS1 ve KS2 dönem kuraklıkta ise metrekarede başak sayısı artışına önemli katkı yapmıştır. Ayrıca kök miktarındaki artış hektolitre ağırlığı, sedimantasyon miktarı ve glüten indeksi ile negatif ilişkili olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler: