Özet:

Dil öğretimi kadîm medeniyetlerden itibaren insanoğlunun ilgi duyduğu bir alan olmuştur. Eski Hint dönemi ile başlayan bu alandaki çalışmalar 20. yy’da modern dilbilimin temelleri atılana kadar farklı merhalelerden geçmiştir. Bu aşamalar neticesinde 19. yy’a gelindiğinde dilbilimcilerin ilgi alanı dillerin hangi kök ve aileden geldiği üzerine yoğunlaşmıştır. Bu alanda yapılan incelemeler ‘karşılaştırmalı gramer’ yazım şeklinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Dillerin kökeni ve mensup oldukları dil ailesi sahasında başlayan karşılaştırmalı çalışmalar uygulumalı dilbilimin başlamasıyla farklı bir boyuta taşınmış ve ‘karşılaştırmalı dilbilim’ sahasının bilim dalı olarak ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Bu sayede dillerin kendi içinde müstakil olarak betimlenmesine müteakip sistemli bir şekilde yapısal olarak karşılaştırılmasına da kapı aralanmıştır. Ana dili ve hedef dilin benzerlikleri-farklılıkları üzerinde çalışılan bu sahada karşıtsal çözümlemelere ağırlık verilmiştir. Dolayısıyla karşıtsal çözümleme, karşılaştırmalı dilbilimin uygulama sahası haline gelmiştir. Altmışlı ve yetmişli yıllarda ivme kazanan karşıtsal çözümleme çalışmaları iki dilin ses bilgisi, sözcük, sözdizimi, biçimbilim, kültür vb alanlarında kendini göstermeye başlamıştır. Ana dili ve hedef dil arasında gerçekleştirilen karşıtsal incelemeler yabancı dil öğrenimini kolaylaştırması hasebiyle odak noktası haline gelmiştir. Bu yönelim farklı dillerde olduğu gibi Arapça özelinde de kendini göstermiştir. Özellikle ülkemizde son dönem akademik çalışmalarda Arapça-Türkçe arasında gerçekleştirilen karşıtsal incelemeler dikkat çekmektedir. Bu çalışmada günümüz Türkiye’sinde Arapça öğretiminde ve Arapça akademik araştırmalarda karşıtsal çözümlemenin bulunduğu konum ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: