Özet:

Asma yaprak kıvırcıklık virüsü -1 (Grapevine leafroll-associated virus 1-GLRaV-1), asma yaprak kıvırcıklık hastalığına (Grapevine leafroll disease-GLRD) neden olan etmenler arasında yer almakta olup dünya çapında virüs kökenli bağ hastalıkları arasında önem derecesi yüksektir. Bu çalışmada, Türkiye’den izole edilen GLRaV-1’ in yaygınlık derecesi, genetik varyasyonu ve rekombinasyon olayları araştırılmıştır. İlk olarak, farklı bölgelerden toplanan 197 adet asma örneği serolojik olarak test edilmiştir. Test edilen örneklerden 109 adetinin (%55.32) GLRaV-1 ile infekte olduğu tespit edilmiştir. İnfekte olduğu tespit edilen bu örnekler arasından her bir coğrafik bölgeyi temsil eden 9 adet izolat seçilerek GLRaV-1’in kılıf proteini (CP), ikincil kılıf proteini (CPd2), açık okuma çerçevesi 9 (p24) ve ısı şok protein homologu 70 (HSP70h) gen bölgelerinin genetik analizleri yapılmıştır. Yapılan analizlerde, çalışılan dört gen bölgesinden CPd2 gen bölgesinin genetik çeşitliliğinin en yüksek olduğu gözlenirken en korumalı bölgenin HSP70h geni olduğu tespit edilmiştir. Gen Bankasından alınan kayıtların da kullanılması ile oluşturulan filogenetik analizler sonucunda, izolatların iki büyük grup altında kümelendiği ve Türk izolatlarının da çoğunlukla aynı grup içerisinnde kümelendiği tespit edilmiştir. Fakat, değişik coğrafik bölgelerden toplanan izolatların coğrafik bölgeye göre kümelenmediği tespit edilmiştir. Bununla birlikte, Rekombinasyon Bulma Programında (RDP) yer alan algoritmaların aracılığı ile yapılan analizlerde çeşitli rekombinasyon olayları gözlenmiştir. Sonuç olarak, elde edilen bu veriler GLRaV-1’in gerek ülkesel gerekse dünya çapında genetik varyasyon çalışmalarına katkı sağlamakta olup bağcılıkta üretim materyallerinin sanitasyon programlarının geliştirilmesine yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: