Özet:

İkinci dil edinmenin/öğrenmenin en belirgin amaçlarından biri o dili konuşan bireylerle iletişim kurabilmektir. İletişim kurmanın en kısa ve temel yolu ise konuşmadır. Konuşma, duygu ve düşüncelerin sesler yardımıyla dinleyiciye aktarılmasını sağlayan fiziksel ve zihinsel bir süreçtir. Alanyazında duyuşsal niteliklerin öğrenmeler üzerinde etkili olduğu vurgulanmaktadır. Motivasyon, bu duyuşsal niteliklerden biridir ve belirli amaçlara yönelik davranışları harekete geçirmede ve sürdürmede etkin bir rol üstlenir. Türkçenin ikinci dil olarak öğrenimi/öğretimi sürecinde konuşma motivasyonu düzeyini saptamanın konuşmanın bilişsel yönüne katkı sağlayacağı düşüncesi ve alanyazında Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenenlere yönelik konuşma motivasyonu ölçeğine rastlanmaması çalışmanın yapılma gerekçelerini oluşturmaktadır. Bu bağlamda araştırmada, Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenenlerin konuşmaya karşı motive olma durumlarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu Türkiye’de farklı Türkçe öğretim merkezlerinin B2 ve C1 kurlarında öğrenim gören toplam 195 yabancı öğrenici oluşturmaktadır. Çalışmada ölçek geliştirme aşamaları izlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda 16 maddeli, 3 faktörlü ve 5’li likert tipinde “Türkçeyi İkinci Dil Olarak Öğrenenler İçin Konuşma Motivasyonu Ölçeği” elde edilmiştir. 3 faktörlü yapı, ölçeğe ilişkin toplam varyansın %62,061’ini açıklamaktadır. Ölçekte 6 maddenin ters kodlanması gerekmektedir. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı ,798 olarak belirlenmiştir. Bu bulgular, Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenenlerin konuşma motivasyon düzeylerini belirlemede ölçeğin geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: