Özet:

Tarım ilacı uygulamalarında başarılı bir ilaçlama yapabilmenin temel koşullarından birisi de doğru damla büyüklüğünün seçilmesidir. Doğru damla büyüklüğünün seçilmesi sadece ilaçlamanın başarısına değil, tarım ilaçlarının çevreye ve çevrede yaşayan diğer canlılara olan olumsuz etkisini de en aza indirebilmesi açısından son derece önemlidir. Bu çalışmanın amacı, bitki üzerindeki ilaç dağılım düzgünlüğünü iyileştirmeye yönelik olarak bağlarda yaygın olarak kullanılan ve üzerinde modifikasyonlar yapılmış ilaçlama makinasında, çalışma basıncı ve meme delik çapının damla büyüklüğü üzerindeki etkisini ortaya koymak ve bu ilişkiyi damla çaplarının büyüklüğünü tahminlemeye yönelik matematiksel bir modelle ifade etmektir. Sözkonusu çalışma amacına yönelik olarak hava akımlı özel bir pulverizatör ve değişik çaplarda deliklere sahip (0,8; 1,0; 1,5; 2,0 ve 2,5 mm) içi boş konik püskürtme yapan memeler kullanılmıştır. Farklı basınçlarda (3, 6, 9, 12, 15, 18 ve 21 bar) yapılan denemelerde yapay olarak oluşturulan asma bitkisi kullanılmıştır. Yapay asma bitkisi üzerinde yerleştirilen 26 x 26 mm ölçülerindeki suya duyarlı kağıtlarla yapılan denemeler sonrasında damlaların sayıları ve çapları belirlenmiştir. Materyal olarak suyun kullanıldığı denemelerde “Image Tool for Windows, Version 3.0” yazılımı kullanılarak elde edilen damlaların sayısı ve çaplarına bağlı olarak her bir deneme koşulu için hacimsel ortalama çap değerleri hesaplanmıştır. Hesaplanan hacimsel ortalama çap değerleri kullanılarak konstrüktif bir özellik olan meme delik çapı ve çalışma koşulu olan basınca bağlı olarak iki matematiksel model geliştirilmiştir. Boyutsal analize dayalı olarak geliştirilen üçüncü modelde ise hem meme delik çapı hem de ortam şartlarına bağlı olarak hava ve suyun fiziksel özelliklerindeki değişimler gözönüne alınmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen üç farklı model, ölçülen hacimsel ortalama çaplarını tahminlemedeki hassasiyetleri açısından kıyaslanmıştır. Kıyaslama sonucunda Boyutsal Analiz Prensibine dayalı olarak geliştirilen ve boyutsuz terimler olan Reynolds ve Weber sayılarını içeren modelin diğer iki modele kıyasla daha iyi tahminlemelerde bulunduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler: