Özet:

Tasavvufî bir tabir olarak devir, varlığın Hakk’tan gelip yine Hakk’a dönüşünü açıklayan bir nazariyedir. Bu nazariyeye göre mutlak varlıktan ayrılan ilâhî varlık, iniş ve yükseliş olarak adlandırılan birtakım mertebelerden geçerek yine aslına rücû eder. Edebiyatta ise ilâhî varlığın bu yolculuğunu konu edinen metinlere devriyye adı verilir. Türk Edebiyatında müstakil olarak ilk defa Türk Edebiyatında Manzum Devriyyeler adı ile yaptığımız çalışmamızın bir parçası olan bu makalede de devriyye nazım türünün gelişiminde hem kaleme aldığı devriyyelerin sayıca fazla olması hem de muhteva ve üslup yönünden kendisinden öncekilerden farklı bir yeri olan Oğlan Şeyh İbrâhim Efendi’nin Dîvân’ında yer alan devriyyelerinin metinleri verilmiş ve bu devriyyelerin genel üslup özellikleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Oğlan Şeyh İbrâhim Efendi’nin kaleme aldığı devriyyeleri şairin edebî şahsiyetini yansıtmasının yanı sıra kendisinden sonra kaleme alınacak devriyyeler manzumelerini de etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler: