Özet:

Gelemiç yerleşimi Bursa ili kırsalında Keles ilçesine bağlı, bulunduğu kırsal dokunun sosyo-ekonomik, kültürel özellikleri ile mimari doku ve peyzaj değerlerini yansıtan, günümüze kadar varlığını sürdürebilmiş nadir yerleşimlerinden biridir. Mevcut özellikleri ile kültürel miras değeri taşıdığı ve bu değerin bize kalan emanetlerinin gelecek nesillere de ışık tutması gerekliliği çok açıktır. Bu bilinç ve amaç ile başlanan çalışmada, yerleşim ile ilgili birçok fiziksel ve kuramsal durum değerlendirmeleri yapılmıştır. Fiziksel değerlendirmeler; yerinde tespit, mekânsal inceleme çalışmaları, ölçümler ve fotoğraflamalar sonucu elde edilen veriler üzerinden değerlendirilmiştir. Kuramsal değerlendirmeler ise literatür araştırmaları, ulusal ve uluslararası mevcut projeler üzerinden çalışılarak ortaya konmuştur. Yerleşimde sosyal, fiziksel ve ekonomik şartları iyileştirip, yaşam kalitesini artırırken; sosyal ve fiziksel mekânın özgün kalitelerinin korunması sağlanmalıdır. Sorun ve mevcut potansiyellere, koruma ilke ve kararları doğrultusunda uygulanabilir çözümler getirilmeye çalışılmalıdır. Keles ilçesi kırsal yerleşimlerinin coğrafi, fiziksel ve tarihsel özellikleri incelenmiş ve yöresel konut mimarisinin içindebulunduğu çevre yapısı ortaya konmuş, konut mimarisi ayrıntılı olarak çözümlenmiş, aynı şekilde yerleşmenin coğrafi özellikleri, tarihsel gelişimi, sosyal ve ekonomik durumu ile demografik özellikleri incelenmiştir. Yöresel konutmimarisinin koruma sorunları, konutların bozulma sebepleri ve türlerine bağlı olarak ortaya konmuş, dokunun korunması için yasal-örgütsel, kültürel-eğitimsel ve sosyo-ekonomik açıdan öneriler getirilmiş, kent ölçeğinde ve yapı ölçeğinde çözümler sunulmuştur. Yerleşim dokusu içerisindeki yapılardan özellikle seçilmiş nitelikli olanlarına tek yapı ölçeğinde plan, cephe, yapım sistemi ve malzemelerine yönelik çözümler önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler: