Özet:

Kemal Tahir’in romanları, toplumsal meselelere odaklanması sebebiyle sosyal bilim disiplinleri tarafından farklı yönleriyle ele alınmıştır, fakat Kemal Tahir’in romancılığının onu sosyal bilimcilerden hangi yönleriyle farklılaştırdığının üzerinde ayrıca durmak gerekmektedir. Bu çalışma, Kemal Tahir’in romanlarının her birinin, konu ettiği dönem ve ilişkilerin ötesinde bir Kemal Tahir romanları evreni olarak niteleyebileceğimiz bütünlüğün temeli olarak bireyin (özelde ise Türk bireyinin) toplumsal inşasını ele aldığına işaret etmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede kitap olarak ilk yayımı aynı yıl içinde (1967) gerçekleşen Bozkırdaki Çekirdek ve Devlet Ana romanlarında, yaşanılan fiziki ve sosyal çevrenin baskısının, Türk bireyinin şekillenişini, toplumsal hayata cevap ve çözüm üretme biçimini nasıl belirlediğine bakılmaktadır. Konu Bozkırdaki Çekirdek’te köy enstitüleri ve aydın-halk ikiliği, Devlet Ana’da ise bir çözülüş dönemi içindeki Anadolu’da toplumsal örgütlenmenin yeniden inşa edilmesi etrafında ilerlese de, farklı dönemlere ve vakalara odaklanan bu iki eserin, Kemal Tahir romanları evreninin nirengi noktasını oluşturacak şekilde örtüşen bir karaktere sahip oldukları vurgulanmaktadır.