Abstract:

Bu çalışmada Kunt ve Avcı (2018) tarafından, yetişkinlerin çocuklarla ilgili inanç ve bakış açılarını belirlemeye yönelik olarak geliştirilen Çocuğa Bakışı Değerlendirme Envanteri’nin revizyonu yapılmıştır.  Envanter çocuklara ilişkin inançları “kötü çocuk (çocuğa olumsuz bakış)”, “yetersiz çocuk”, “yüceltilmiş çocuk” ve “katılımcı çocuk (çocuğun doğasına inanç)” olmak üzere dört alt boyutta değerlendirmektedir. Temel araştırma desenindeki bu çalışmada ölçek yapılarının tanımlanması sürecinde 673 örneklem ile çalışılmış ve tanımlanan yapının doğrulanmasında 300 örneklem ile çalışılmıştır. Aracın geçerlik ve güvenirlik çalışmaları kapsamında yapı geçerliği için tetrakorik korelasyon analizine dayalı açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Çapraz geçerlik için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Her iki örneklemde alt ölçeklere ait güvenirlik tahminleri için KR-20 güvenirlikleri hesaplanmıştır. Alt ölçeklere ait öz değerler incelendiğinde bütün ölçeklerin tek faktörlü yapıda olduğu ve varyansın en az %30’unu açıkladığı görülmektedir. Çocuğa olumsuz bakış alt ölçeğinden faktör yük değeri düşük olan 4 madde ve yetersiz çocuk alt ölçeğinden 1 madde araçtan çıkarılmıştır. Her bir alt ölçeğe ilişkin doğrulayıcı faktör analizine dayalı uyum indeks değerleri incelendiğinde, χ2/ (df), RMSEA, TLI/NNFI, CFI, NFI, AGFI ve GFI değerlerinin bazılarının kabul edilebilir uyum indeksine sahip olduğu ve bazılarının ise mükemmel uyum indeks değerine sahip olduğu görülmektedir. Her iki örneklem için hesaplanan güvenirlik katsayılarının yüksek düzeyde olduğu görülmektedir.  Yetişkinlerin çocuğa bakış açılarını değerlendirmek üzere geliştirilen dört alt ölçekten oluşan aracın 18 yaş üstü bütün örneklem gruplarında çocuğa bakışı değerlendirebilecek geçerli ve güvenilir bir araç olarak alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Aracın 18 yaş altındaki bireylerin çocukluk anlayışlarını değerlendirebilecek şekilde uyarlanması önerilebilir. Ayrıca yapısal eşitlik modellemesi ile yetişkinlerin çocuğa ilişkin inançlarını etkileyen değişkenlerin belirlenmesi önerilebilir.

Keywords: