Abstract:

Bafa Gölü, Türkiye'nin batısındaki en büyük göllerden biridir. Hem tarihsel hem de biyolojik çeşitlilik açısından büyük önem taşımaktadır. Büyük Menderes Nehri tarafından beslenen Bafa Gölü, nehrin taşıdığı kirletici faktörlerin zamanla biriktiği bir alan haline gelmiştir. Bu bağlamda Bafa Gölü'nün karmaşık fizikokimyasal özellikleri değerlendirilmiş ve bir izleme modeli oluşturmak amacıyla su kalitesi sınıfları belirlenmiştir. Bu araştırmada, su örnekleri iki yıllık çalışma döneminde (2015-2017) Bafa Gölü'nde belirlenen sekiz farklı istasyondan aylık olarak alınmıştır. Su numunelerinde atmosfer basıncı, sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik, toplam çözünüş katı madde, tuzluluk, bulanıklık, çözünmüş oksijen, oksijen doygunluğu, biyolojik oksijen ihtiyacı, kimyasal oksijen ihtiyacı, amonyum, nitrat, nitrit, kalsiyum, sodyum, magnezyum, potasyum, klorür, sülfat, toplam fosfor ve toplam azot olmak üzere toplam 22 su kalite parametresi tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, Temel Bileşen Analizi (PCA), Kümeleme Analizi (CA) ve Pearson Korelasyon Analizi kullanılarak istatistiki olarak değerlendirilmiş ve çeşitli ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından bildirilen limit değerler ile karşılaştırılmıştır. PCA sonuçlarına göre, üç faktör (PCA 1, PCA 2 and PCA 3) toplam varyansın %79,05'ini açıklarken CA sonuçlarıyla istatistiksel olarak anlamlı üç küme tespit edilmiştir. Elde edilen analiz sonuçlarına göre, Bafa Gölü'nün yüksek miktarda kirliliğe maruz kaldığı ve Klee metodu ve Türkiye Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’ne göre genel olarak “Sınıf III-IV” su kalitesinde olduğu belirlenmiştir.

Keywords: