Özet:

Araştırmada nakil işlemine tabi tutulan Akkaraman ve Merinos ırkı koyunlara vitamin C ve ksilazin uygulanmasının kortizol ve lipid peroksidasyon düzeyleri ile bazı biyokimyasal parametrelere etkisinin belirlenmesi amaçlandı. Çalışmada yaklaşık 1 yaşlı, 12 baş Akkaraman ve 12 baş Merinos ırkı koyun kullanıldı. Her grupta 3 Akkaraman ve 3 Merinos koyunu olacak şekilde 4 grup oluşturuldu. Tüm hayvanlardan kan alındıktan sonra nakil öncesi kontrol (K) grubuna 1 ml fizyolojik tuzlu su (FTS) (i.m), vitamin C (C) grubuna 500 mg/kg vitamin C (i.m), ksilazin (X) grubuna 0,05 mg/kg ksilazin-HCl (i.m), vitamin C + ksilazin (CX) grubuna 0,05 mg/kg ksilazin-HCL + 500 mg/kg vitamin C (i.m) uygulandı. Uygulama sonrası nakil işlemi Konya'dan Afyonkarahisar'a olacak şekilde ortalama 60 km/saat hızla gerçekleştirildi. Nakil öncesi ve sonrası alınan kan örneklerinde kortizol, malondialdehit (MDA), glikoz, total kolesterol, trigliserit, total protein, hemoglobin ve hematokrit düzeyleri ölçüldü. Nakil öncesine göre nakil sonrası K grubunda kortizol ve MDA düzeylerinde artış (p<0.01) bulunurken, C grubunun kortizol düzeyinde azalma (p<0.01) tespit edildi. Nakil sonrası X grubunda kortizol (p<0.001) ve glikoz (p<0.01) düzeylerinde artış bulunurken, total kolesterol (p<0.05) ve trigliserit (p<0.01) düzeylerinde azalma tespit edildi. CX grubunda kortizol (p<0.01) ve glikoz (p<0.001) düzeyleri artarken, MDA ve total kolesterol (p<0.05) düzeyleri ile trigliserit (p<0.01) düzeylerinde azalma tespit edildi. Nakil sonrası tüm gruplarda total protein, hematokrit ve hemoglobin düzeylerinde önemli bir değişim bulunmadı. Sonuç olarak; nakil işlemi sonunda vitamin C kan kortizol düzeyini azalttı ve MDA düzeyini değiştirmedi. Buna karşın, ksilazin MDA düzeyini değiştirmezken, kortizol düzeyini artırdı.

Anahtar Kelimeler: