Özet:

Diyabet prevalansı ve insidansı her geçen gün artmaya devam eden global bir sağlık problemidir. Diyabetik komplikasyonların sıklığı diyabet tanı ve tedavisini önemli kılmaktadır. Günümüzde, diyabet de dahil olmak üzere çok sayıda hastalığın Endoplazmik Retikülüm (ER) stres kaynaklı apoptoz ile ilişkili olduğuna inanılmaktadır. Epstein-Barr virusun proliferatif etkinliği; Epstein-Barr Nuclear Antigen-1 (EBNA1) ve Latent Membrane Protein-1 (LMP1) adlı iki mediatör protein aracılığıyla olmaktadır.  Bu çalışmada; pankreatik beta hücre kayıplarının bertarafında  iligili EBV proteinlerinin kullanılması amaçlanmıştır. Ayrıca ilgili proteinlerin ER stresi, insulin sentez ve salınımı ve DNA hasarı üzerine etkilerinin araştırılması hedeflenmiştir. Bu hedefler için, 0,1 ppm ve 0,5 ppm dozlarında ticari olarak elde edilen rekombinant EBNA1 ve LMP1 proteinleri kullanılmıştır. Bu proteinlerin proliferasyondan sorumlu olduğu bilinen genlerin mRNA ekspresyon seviyeleri üzerindeki olası etkileri araştırılmıştır. Çalışmada DNA hasarı Comet Assay ile, proliferasyon düzeyleri Real Time RT-PCR ile analiz edilmiştir. RT-PCR çalışmasında, hücre proliferasyonundan sorumlu oldukları bilinen PDX 1,WNT 4, FoxO1, TCF7L2 ve  beta katenin genlerinin mRNA ekpresyon düzeyleri control grubana nazaran EBNA 1 grubunda sırasıyla 6.48, 4.25, 2.37, 3.8 ve 1.4 kat arttığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda ilgili proteinlerin ER stres kaynaklı genlerin ekspresyon seviyelerini bastırarak beta hücre kayıplarını tersine çevirmek açısından avantajlı olabileceği gösterilmiştir. Bu proteinlerin antidiyabetik tedavilerde viro-terapötik ajan olarak kullanılması bu konuda daha üst düzey çalışmalarla desteklenmeye muhtaçtır.

Anahtar Kelimeler: