Görüntüleme
63
İndirme
14
XX. yüzyılın başlarından itibaren ideolojik saiklerle Orta Asya olarak adlandırılan Türkistan, Batı kaynaklarında umumîyetle işgalci ülkelere göre isimlendirilmekte, yani Batı Türkistan’a Sovyet Türkistan’ı, Doğu Türkistan’a Çin Türkistan’ı ve Güney Türkistan’a da Afgan Türkistan’ı denilmektedir. Geniş bozkırları, yer yer mümbit arazileri, dağ ve nehirleri ihtiva eden Türkistan coğrafyası, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Diğer taraftan Çin’den Ön Asya’ya açılan tarihi İpek Yolu dışında kuzeyde yer alan askerî yollar Türkistan jeopolitiğinde belirleyici olmuştur. O sebeple Türkistan hâkimiyetinde kalp-gâh durumundaki kilit noktaların bilincinde olan Türk devlet adamları iktidar mücadelelerinde bu önemli şah damarlarını ellerinde tutmaya çalışmışlardır. Bu sayede Hun, Gök-Türk, Gazneli, Karahanlı ve Selçuklu gibi Türk devletleri uzak bölgelere hükmedebilmişlerdir. Çingiz ve sonrasında da gördüğümüz söz konusu düşünceye sahip muhtelif hakimiyetler siyasî ve iktisadî ihtiyaçlara cevap verebilmek için bölgenin jeopolitiğini her dönemde göz önünde bulundurmuşlar ve gerekli tedbirleri almışlardır. Türkistan’a hâkim olma düşüncesiyle alınan bu tedbirler batıda Buhara, Merv, Semerkant, Taşkent ve Harezm; doğuda Kaşgar, Yarkent, Hotan ve Turfan gibi şehirlerin önemini artırdığı gibi buraların ticaret ve kültür merkezleri haline gelmesine de zemin hazırlamıştır.
Turkestan which has been called Central Asia for ideological motives since the beginning of the century, is generally named according to the invading countries in Western sources, that is, West Turkestan is called Soviet Turkestan, East Turkestan is called China Turkestan and South Turkistan is Afghan Turkestan. The geography of Turkestan, which includes vast steppes, occasionally fertile lands, mountains and rivers, has hosted many civilizations throughout history. On the other hand, apart from the historical Silk Road from China to Asia Minor, the military roads in the north have been determinant in Turkestan geopolitics. For this reason, Turkish statesmen, who are aware of the key points in the state of heartland under the domination of Turkestan, have tried to keep these important jugular veins in their hands in their power struggles. In this way, Turkish states such as Hun, GokTurk, Ghaznavid, Karakhanid and Seljuk were able to dominate distant regions. Chinggis and various rulers with the aforementioned idea, which we saw afterwards, took into account the geopolitics of the region in every period and took the necessary measures in order to respond to the political and economic needs. These measures taken with the idea of dominating Turkestan in the west, Bukhara, Merv, Samarkand, Tashkent and Khwarezm; In the east, it has increased the importance of cities such as Kashgar, Yarkant, Hotan and Turfan, as well as paving the way for these to become trade and cultural centers.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
