Özet:

Türk-Alman ilişkileri uzun bir tarihi geçmişe sahiptir. İlişkilerde önemli dönüm noktalarından birisi ve belki de en önemlisi, Türk tarihine, Harb-i Umumi ya da Cihan Harbi olarak geçen I. Dünya Savaşına müttefik olarak girilmesidir. Savaş içerisinde de ilişkilerin gelişmesine önem veren iki ülke, en tecrübeli bürokratlarını büyükelçi/ Sefir-i Kebir olarak görevlendirmişlerdir. Bu bağlamda, Osmanlı Devleti, Sadrazamlık dahil olmak üzere birçok üst düzey görevde bulunan, Darülfünunda verdiği dersler ve kitaplarıyla bilinen, batıyı ve batılı fikirleri iyi tanıyan İbrahim Hakkı Paşa’yı 21 Temmuz 1915’te Berlin’e Sefiri Kebir olarak atamıştır. Hakkı Paşa bu görevi Temmuz 1918 tarihine yani vefatına kadar sürdürmüştür. Makalede, İbrahim Hakkı Paşa’nın bizzat kaleme aldığı iki rapor tartışılacaktır. Raporlar, 3 ve 11 Ocak 1916 tarihlerinde yani I. Dünya Savaşı’nın ortalarında yazılmış; “mahremane” ibaresiyle Osmanlı Hariciye Nezareti yollanmıştır. Raporlar birbirini tamamlar niteliktedir. Raporlarda, I. Dünya Savaşında yaşanan gelişmeler bağlamında, ateşkes, Almanya’nın savaşa bakışı, cepheler ve burada yaşanan gelişmeler, savaşın hangi devlet ya da devletler mağlup edilirse İttifak devletlerince kazanılabileceği tartışması yapılmıştır. Hatta bazı noktalarda Almanya’ya karşı eleştiriler dahi bulunmaktadır. Dönemin Osmanlı yönetimi açısından hayati öneme sahip olan bütün bu bilgiler, bizzat Berlin’de bulunan ve savaşı Almanya’nın başkentinden müşahede etme imkânına sahip olan bir Osmanlı Sefiri gözünden ele alınmıştır. Anahtar Kelime: Birinci Dünya Savaşı, Almanya, Osmanlı Devleti

Anahtar Kelimeler: