Özet:

Ca‘ferîlerin ve Ca‘ferîliğin Anadolu’ya ne zaman, nereden ve hangi yollarla girdiğinin tespit edilebilmesi için Anadolu Türk tarihinde yaşanan dînî/mezhebî hayat serüveninin bilinmesi gerekmektedir. Bu da Türklerin Anadolu’ya gelmezden önce hangi mezheplerin etkisinde kaldıklarının, yerleştiklerinde hangi inançlarla karşılaştıklarının ve yakın temas içerisinde bulundukları devletlerden inanç noktasında ne denli etkilenip etkilenmediklerinin bilinmesine bağlıdır. Konu hakkında yapılan çalışmalarda Ca‘ferîliğin ya da îtikâdî alandaki ismiyle İmâmiye’nin Anadolu’ya girişi hakkında tarihi köken irdelenirken birbirinden oldukça farklı, zıt fikirler ve tarihi temellendirmeler yapılmakta; bu fikirler içinde Ca‘ferîliğin yeri hakkında ise değişik görüşler ortaya atılmaktadır. Bu makalede Ca‘ferîliğin Anadolu’ya girişi ele alınacak ve Anadolu’nun Erdebil Tekkesi etkisine girmeden önceki XI. ve XIV. yüzyıllar arasındaki dînî/mezhebî ve sosyal hayatı hakkında bilgiler verilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: