Özet:

Bu çalışmada ratlarda subakut 2,3,7,8-tetraklorodibenzo-p-dioksin (TCDD)'in beyin ve kalp dokusu üzerine toksik etkileri ve bu etkilere karşı melatoninin koruyuculuğu araştırıldı. Çalışmada 230-250 g ağırlığında 28 adet Sprague-Dawley ırkı erkek rat kullanıldı ve her grupta 7 adet hayvan olacak şekilde ayrıldı. Çalışma süresi 30 gün olarak belirlendi. Hayvanlar kontrol grubu, melatonin grubu (5 mg/kg melatonin periton içi yolla verildi), TCDD grubu (500 ng/kg TCDD gavajla verildi) ve TCDD+melatonin grubu (eş zamanlı 5 mg/kg melatonin periton içi yolla ve 500 ng/kg TCDD gavajla verildi) olarak dört gruba ayrıldı. Son ilaç uygulamasından 24 saat sonra ratlar dekapite edilerek biyokimyasal analizler için beyin ve kalp dokuları alındı. Dokuların malondialdehit (MDA) ve redükte glutatyon (GSH) düzeyleri ile katalaz (CAT) aktivitesi spektrofotometrik olarak ölçüldü. Kalp dokusu ayrıca histopatolojik olarak incelendi. Beyin ve kalp dokusu MDA düzeylerinin TCDD gruplarında arttığı (P<0.05) ve TCDD+melatonin grubunda eş zamanlı melatonin uygulamasının bu değeri azalttığı belirlendi. Hem beyin hem de kalp dokusu GSH düzeylerinin kontrol gruplarıyla kıyaslandığında TCDD gruplarında azaldığı, TCDD+melatonin grubunda melatonin uygulamasının GSH düzeylerinde istatistiksel bir fark sağlamadığı gözlendi (P>0.05). Beyin ve kalp dokusu CAT aktivitelerinde ise tüm gruplarda değişiklik görülmedi (P>0.05). Ayrıca TCDD'nin kalp dokusunda histopatolojik değişimlere neden olduğu ve TCDD+melatonin grubunda melatoninin bu değişimleri azalttığı gözlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışma TCDD'nin serbest radikal oluşumunu artırarak beyin ve kalp dokusunda toksisiteye neden olduğunu, buna karşılık melatoninin oluşan oksidatif ve histopatolojik hasarlarda iyileşmeler sağladığını açıkça göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: