Abstract:

Son yıllarda insan kaynaklı faktörler ve iklim değişiklikleri ile ilişkilendirilen doğal afetler artış göstermiştir. İnsani tedarik zinciri bu afetlere etkili ve hızlı yanıt verilmesini sağlamakta ve afetlerin sonucunda oluşabilecek tahribatlarla ilgilenmektir. Başarılı bir tedarik zinciri yönetimi için anahtar tedarik zinciri süreçleri içerisinde yer alan tersine lojistik, ürünlerin bir dağıtım kanalında tüketiciden üreticiye doğru hareketi olarak tanımlanabilmektedir. Tersine lojistiğin, ticari tedarik zincirinde kullanımı yaygınlaşmakta ve uygulama alanları artış göstermektedir, insani tedarik zincirinde ise kullanımı kısıtlıdır. İnsani tedarik zincirinin, afetlerden etkilenen nüfusun üzerinde olumlu sosyal, çevresel ve ekonomik etkiler yaratma amacı göz önünde bulundurulduğunda afet yönetim sürecinde tersine lojistik uygulamalarını benimsemeleri kaynakların ve sürecin sürdürülebilirliği açısından önemlidir. Bu kapsamda çalışmanın amacı tersine lojistiğin, insani tedarik zinciri operasyonlarında kullanım alanını analiz etmek ve gelecekte uygulanabileceği alanların varlığını göstermektir. Çalışmanın amacı doğrultusunda literatür taraması yapılmış ve Türkiye’de faaliyet gösteren yardım kuruluşlarının yıllık raporları ve yayınları içerik analizi yöntemiyle incelenmiş ve insani yardım kuruluşlarında yer alan deneyimli ve uzman kişilerle yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Çalışma insani yardım kuruluşlarının tersine lojistik süreçleri hakkında bilgi sahibi olduğu ve uygulamalarında kullanım alanlarının olduğu sonucunu elde etmiştir.

Keywords: