Özet:

1877-1878 Osmanlı-Rus savaşından itibaren Milli Mücadele yıllarına kadar Balkanlar’dan Anadolu’ya sürekli olan göçler, zaferin kazanılmasının ardından Türkiye ile Yunanistan arasında zorunlu bir göç antlaşmasını gerektirmiştir. Antlaşmaya uygun olarak 1923-1925 yılları arası yaşanan büyük mübadele ve sonrasında Türkiye’ye devam eden göçler, sadece uzun bir göç tarihi olan Türk toplumu için değil dünya çapında büyük bir göç hareketi olarak kabul edilmektedir. Mübadele esnasında gerek Türkiye gerekse Yunanistan mübadillerin uygun yerlere yerleştirilmesi, ihtiyaçlarının karşılanması ve tüketici durumdan üretici hale getirilmesi için oldukça büyük çaba sarf etmiştir. Söz konusu dönem ile ilgilenen araştırmacılar açısından mübadillerin geldiği ve yerleştirildiği yerleri tespit etmek, geldikleri yerlerdeki emlak ve diğer menkullerinin kayıtlarını incelemek büyük önem arz etmekte olup, dönemin birinci derecedeki kaynakları arasında olan bu kayıtlar, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivinde tasnif edilerek, “Muhtelit Mübadele Komisyonu Tasfiye Talepnameleri Kataloğu” adı altında ilgililerin hizmetine sunulmuştur. Bu çalışmada Tasfiye Talepnamelerinden yararlanılarak Çanakkale’deki mübadele ve mübadillere ilişkin istatiksel bilgilerde kullanılmak suretiyle somut bilgilerin elde edilmesine çalışılmış Tasfiye Talepnameleri ve diğer kaynaklarla birlikte Çanakkale’ye yapılan mübadele hakkında özellikle yerel tarih ve göç tarihi çalışmalarına katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: