Özet:

Bacillus thuringiensis'li preparatların (Novodor, M-ONE ve M-TRAK) Patates böceği [ Leptinotarsa decemlineata (Say)]'nin larvalarına tarla koşullarında biyolojik aktivitelerini, ilaçlamaya başlama zamanını ve ilaçlama aralıklarını belirlemek için yapılan çalışmalar 1991-1993 yıllarında Ankara'nın Kazan ilçesinde yürütülmüştür. Ayrıca,bu preparatların zararlının larva dönemlerine etkileri laboratuvar koşullarında belirlenmiştir. Laboratuvar koşullarında Patates böceği'nin larva dönemlerine karşı yapılan denemede en yüksek etki birinci dönem larvalara ilaçlamadan 4 gün sonra Novodor'un 1.20 ml/l (%59.4) ve 0.60 ml/l (%53.1) dozlarından elde edilmiştir. Daha sonraki larva dönemlerinde etkinin düştüğü ve dördüncü dönem larvalarda etkinin olmadığı görülmüştür. Tarla denemelerinde ilk ilaçlamaya birinci dönem larvaların hakim olduğu zamanda başlanmış ve ilaçlamalar 1991 ve 1993 yıllarında 7-8 gün; 1992 yılında ise 14-18 gün aralıklarla sürdürülmüştür. 1991 ve 1992 Yıllarında her üç ilaç; 1993 yılında ise sadece Novodor ilaç denemelerinde kullanılmıştır. Değerlendirmeler canlı larvalar üzerinden ve bitkilerdeki zarar durumu dikkate alınarak yapılmış, ayrıca 1993 yılında deneme parsellerinde verim değerlendirmesi yapılmıştır. 1991 Yılında 8 gün aralıklarla yapılan M-ONE ve M-TRAK uygulamaları-nın etkisi, Novodor ve karşılaştırma ilacı Gusathion 20 EM'e göre düşük bulunmuştur. 1992 Yılında 14-18 gün aralıklarla yapılan uygulamalarda ise Novodor, M-ONE ve M-TRAK'ın etkileri yeterli olmamıştır. 1991 ve 1993 Yıllarında Novodor, 200 ve 500 ml/da dozlarında Patates böceği'nin larvalarına karşı yeterli etkiyi göstermiş; bu ilacın uygulandığı parsellerde, bitkilerdeki zarar durumu ve verim de dikkate alınarak tarlada birinci dönem larvaların hakim olduğu devreden başlayarak, 10 gün aralıklarla yapılacak 3 uygulamanın zararlının kışlamış erginlerinden gelişen dölünü kontrol edebileceği ve ekonomik olması açısından 200 ml/da dozunun uygulamaya verilebileceği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: