Özet:

İnsanoğlunun yaşam gereksinimlerinin karşılanmasında doğadan elde edilen ürünler, yalnızca beslenme kaynağı olmanın ötesinde halk hekimliğinde şifa kaynağı, 21. yüzyılda ise turizm ve rekreasyon aktivitelerinin bir parçası haline gelmiştir. Doğal bir çevrede, geleneksel yöntemlerle yapılan arıcılıktan; bal, polen, bal mumu, arı sütü, propolis ve arı zehri gibi ürünler elde edilmektedir. İlk çağlardan bu yana bal ve bal ürünleri çeşitli tedaviler için kullanılmıştır.  Günümüzde apiterapi yani bal arıları ve ürünleri ile şifalandırma, tıpta doğal bir şifa hapı olarak görülmektedir. Apiterapi ile sağlığı koruma, güçlendirme, dolaşımı iyileştirme, iltihabı azaltma, dişeti hastalıklarının tedavisi, canlılık ve güç kazanımı sağlanabilmektedir. Arıcılık ve apiterapi turizm ile ilişkilendirilmektedir ve sağlık turizminin bir parçası olarak görülmektedir. Doğal yaşam ve doğadan gelen şifayı almak isteyen bireyler; ekolojik bir çevrede, bal arısı ve ürünlerinin elde edilişini izleme, tadım yapma, sağlığını kazanma ya da koruma amacıyla eşsiz deneyimler ve keşifler için api turizm faaliyetlerine katılmaktadırlar. Çalışmada; bal arısı ve ürünlerinin geçmişten günümüze insanoğlunun hayatındaki yeri ve önemine dikkat çekilmesi amaçlanmış, api turizmin olumlu etkileri; sosyo-kültürel, sosyo-ekonomik, sosyo-psikolojik ve çevresel boyutlar altında ortaya konmaya çalışılmıştır. Api turizmin; sosyo-kültürel, sosyo-ekonomik, sosyo-psikolojik ve çevresel açıdan yarattığı olumlu etkileri nedeniyle turizm pazarında, özel ve ayrıcalıklı bir yerde bulunduğu tespit edilmiştir. Ancak planlı ve kontrollü biçimde geliştirilecek api turizm faaliyetlerinin söz konusu olumlu etkileri yaratabileceği aksi halde sosyal, ekonomik, çevresel ve psikolojik olumsuz etkilerin geri döndürülemez hasarlara yol açabileceği muhtemel görülmektedir. Yapılan literatür taramasında, ulaşılan çalışmalar içerisinde, api turizmin olumsuz etkilerine odaklanmış bir çalışmaya rastlanmamıştır. Ek olarak arıcılık faaliyetleri ile ön plana çıkan yerlerde api turizm potansiyelinin planlı bir biçimde değerlendirilerek, gerek niş bir pazar olarak gerekse diğer turizm çeşitlerinin tamamlayıcısı olarak geliştirilebileceği sonuçlarına ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: