Özet:

Mersin, Doğu Akdeniz’de, Osmanlı modernleşmesi ile gelişmeye başlayan bir liman kentidir. Bu yönüyle, geleneksel Osmanlı kentinden farklı, kendine özgü bir kentsel doku ve demografik çeşitlilik ile gelişmiş, Cumhuriyet modernleşmesinin getirdiği kurum ve yapıları oldukça hızlı biçimde kentsel yaşama ve mekana dahil edebilmiştir. On dokuzuncu yüzyıl sonunda Mersin, sahip olduğu ticaret ve iş olanaklarıyla bulunduğu coğrafyada bir çekim noktası olmuştur. Bu durum Mersin’de, yakın çevresindeki Anadolu kentlerinden farklı bir yaşam biçimi ve buna yönelik sosyo-kültürel amaçlı çeşitli kentsel kullanımların gelişmesine zemin hazırlamış, kentin bu kullanımlarına Cumhuriyet modernleşmesiyle birlikte yeni yapılar eklenmiştir. Bu yapılar arasında kültür ve eğitim yapıları önemli bir yer tutmuştur. Cumhuriyet’le birlikte kentte, bir Halkevi inşasının yanı sıra daha önce bulunmayan eğitim yapıları kendini göstermeye başlamıştır. Bu çalışmada, Osmanlı modernleşmesi ile doğmuş ve ardından Cumhuriyet modernleşmesini yaşamış bir kent olarak Mersin’de, tüm bu süreci ve bu süreç içinde kentin gelişimini anlamak için oldukça önemli bilgiler içeren bir eğitim yapısı ele alınacaktır. Bunun için, adını dönemin valisi Tevfik Sırrı Gür’den alan kentin ilk lisesi, yapım süreci ve kent/kentsel mekan ile kurduğu ilişki, mimari ve kentsel ölçekte ele alınarak, Cumhuriyetin modernite projesi kapsamında değerlendirilecektir. Bu doğrultuda öncelikle Cumhuriyet dönemi eğitim politikası, ardından bu dönemde kentin mekansal gelişimi ve eğitim tarihi ilişkisi içinde lisenin inşa süreci ele alınacak ve son olarak da bu sürecin Cumhuriyet modernleşmesi içindeki yeri ve anlamı tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: