Abstract:

Çalışmada, Afganistan’daki olaylar sebebiyle ülkemizde düzensiz göçmen olarak bulunan Afgan vatandaşlarının Türkiye’deki hukuki statülerine ilişin değerlendirmelerde bulunulmaktadır. Öncelikle uluslararası koruma türlerinden mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statülerinden hangisini alıp alamayacakları yargı kararları örneklendirmeleriyle birlikte belirlenmeye çalışılmıştır. Bu tespit yapılırken, uluslararası koruma başvuru usulü de ele alınmıştır. Türkiye’de bulunan uluslararası koruma başvuru sahipleri ve uluslararası koruma statüsü sahipleri incelendiğinde görülmektedir ki, bu grupların büyük çoğunluğunu Afganistan’dan gelen kişiler oluşturmaktadır. Uluslararası koruma statüleri verilirken idarenin her bir başvurucu bakımından yaptığı bireysel değerlendirmelerde dikkat edilmesi gereken hususlar da çalışmada ele alınmaktadır. Yine başvurucu bakımından yapılan değerlendirmelere ilişkin olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ile Türk mahkeme kararlarına yer verilmiştir. Çalışmamızda, bu koruma türleri dışında Afgan vatandaşlarının geçici koruma statüsü ile göçmen statüsü alıp alamayacakları da değerlendirilmiştir. Daha önce, Suriye Arap Cumhuriyeti’nde meydana gelen olaylar sebebiyle geçici koruma amacıyla Suriye Arap Cumhuriyeti’nden kitlesel veya bireysel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşları geçici koruma altına alınmışlardır. Afganistan’dan gelen Afgan vatandaşları hakkında da geçici koruma kararının alınmasının hangi hallerde mümkün olabileceği çalışmamızda değerlendirilmektedir. Yine geçmiş dönemlerde Türk soylu Afgan vatandaşlarına göçmen statüsü verilmesi nedeniyle, bu kişilerin göçmen olarak kabul edilmesinin mümkün olup olmadığı çalışmamızda ele alınan bir diğer konudur. Son olarak çalışmada, ülkemizde düzensiz göçmen olarak bulunan Afgan vatandaşlarının Türkiye’de yasal olarak ikamet edebilmeleri için alabilecekleri ikamet izni türlerine yer verilmiştir.

Keywords: