Abstract:

Biyobozunur atıklardan biyogaz üretimi, enerji eldesi yanında atıkların yönetimi için çevreci bir çözüm sunmaktadır. Bu çalışmada, ülkedeki en yüksek ekim alanı ve enerji verimine sahip tarımsal ürünlerin atıklarının enerji potansiyeli, Türkiye İstatistik Kurumu verilerinden yola çıkılarak hesaplanmıştır. Tarım arazileri, Türkiye topraklarının %30.40'ını oluşturmaktadır. Bu arazilerin büyük kısmında (%66.44) tahıl ve diğer ürünler ekilmekte, %15.81'i nadasa bırakılırken, %3.40'ında sebze, %14.30'unda meyve, içecek, baharat ve %0.02'sinde süs bitkileri ekim alanları yer almaktadır. TÜİK 2017 verilerine göre ülkemizde 76990818 dekara buğday, 11253140 dekara mısır, 24396791 dekara arpa, 7796217 dekara ayçiçeği ve 5018534 dekara pamuğun ekildiği görülmektedir. Ülkemizde tarımsal atıklardan elde edilebilecek toplam biyogaz 240673168 m3/yıl’dır. Bu değerden yola çıkılarak hesaplanan tarımsal atıklardan elde edilebilecek biyogaz enerjisi eşdeğerinin 5463.19 TJ/yıl (130460.98 TEP/yıl) olduğu belirlenmiştir. Tarımsal atıklarından biyogaz üretilmesiyle sağlanacak enerji eşdeğerinin, enerji ihtiyacının anlamlı bir yüzdesini karşılayabileceği şehir Şanlıurfa olarak belirlenmiştir. Elektrik ihtiyacı nispeten düşük olan Şanlıurfa’da elektrik ihtiyacının %21.16’sının biyogaz enerjisi eşdeğeri ile karşılanabileceği belirlenmiştir. Konya’da elektrik ihtiyacının %16.86’sının, Adana’da %13.48’inin, Tekirdağ’da %11.24’ünün ve İzmir’de %3.14’ünün biyogaz enerjisi eşdeğeri ile karşılanabileceği belirlenmiştir. Tarımsal artıklardan elde edilecek biyogaz eşdeğerinin elektrik ihtiyacını hangi yüzdede karşılayacağı, biyogaz tesisi yer seçiminde oldukça önemli bir ölçüt olarak değerlendirilmektedir.

Keywords: