Abstract:

İklim değişikliğinden dolayı taşkınların sayısında ve şiddetinde büyük artışlar gözlenmektedir. Taşkınlar büyük miktarda can ve mal kaybına sebep olabildikleri için, taşkın yönetimi su kaynakları yönetiminin çok önemli bir unsurudur. Avrupa Birliği (AB) Taşkın Direktifinde ifade edildiği gibi taşkın yönetiminin risk haritaları temelinde yürütülmesi gerektiği WMO (World Meteorological Organization) ve FEMA (Federal Emergency Management Agency-Amerika Birleşik Devletleri) tarafından da belirtilmiştir. AB uyum süreci kapsamında da ülkemiz için taşkın risk haritalarının elde edilmesi büyük önem kazanmaktadır. Bu bağlamda çalışmada birçok coğrafi bilgi sistemleri (CBS) teknikleri kullanılarak ağırlıklı çakıştırma analizi ile Afyonkarahisar Çay deresi havzasında taşkın riski taşıyan alanlar modellenmiş ve tahmin edilmiştir. Taşkın risk haritalamasında yükseklik, eğim, bakı, alt havza durumu, yağış, toprak tipi, arazi örtüsü, yeraltı suyu seviyesi (YASS), nehir ağına yakınlık, drenaj ve nüfus yoğunlukları etkili faktörleri kullanılmıştır. Çoklu-kriter değerlendirmesi temelinde kriter değişkenlerin ağırlıklandırılması ile faktör katmanların çakıştırma analizi gerçekleştirilmiştir. Taşkın risk planlaması için bir etüt olan bu çalışmada, havzanın taşkın risk haritasının oluşturulması ile taşkın zararlarının önlenmesi ve/veya azaltılması için çeşitli öneriler sunulmuştur.

Keywords: