Abstract:

Dünyada ve Türkiye’de sıtma hastalığının mücadelesi çok eskilere dayanmaktadır. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde sürekli savaşlar devam ettiği için orduda ve sivil halk arasında sıtma hastalığı yoğun bir şekilde görülmüş devlet tedbir almaya çalışmış ancak yeterli olamamıştır. Aynı şekilde Milli Mücadele döneminde de ordu ve sivil halk arasında yoğun bir şekilde sıtma hastalığı ile mücadele edilmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra sıtma hastalığı ile mücadele daha da ciddiye alınarak kanun ve talimatnameler hazırlanmıştır. Sıhhat Vekâleti’nin coğrafi şartları ve hastalığın yoğun bir şekilde görülmesinden dolayı ilk sıtma hastalığı mücadele merkezlerinden birini de Afyonkarahisar’da açtığı görülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulduktan sonra, düzenli bir şekilde bu hastalıkla mücadele edilerek hasta oranı düşürtülmüştür. Ancak 1939’da II. Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla birlikte ülkenin içinde bulunduğu şartlardan dolayı hastalıkta tekrar yoğun bir artış görülmüştür. Bu durumu Afyonkarahisar milletvekilleri dönem dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi kürsüsünden dile getirmişler veya hazırladıkları raporlarda belirtmişlerdir. Ayrıca vilayet yöneticileri, basın, şehrin ileri gelenleri seferber olmuş halkı bilinçlendirmeye çalışmışlardır. Ancak savaşın içindeki ekonomik şartlardan dolayı yeterli düzeyde tedbirin alınması ve sıtma hastalığı ile mücadele edilmesi çok kolay olmamıştır. Bu çalışmamızda II.Dünya Savaşı esnasında Afyonkarahisar’da sıtma hastalığı ile yapılan mücadele, literatür kaynakları ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır.