Abstract:

SSCB’nin kabul ettiği anayasal düzen karma kuvvetler birliği ve kolektif başkanlık modelidir. Anayasal kuvvetler Yüksek Sovyet’te birleşmektedir. Yüksek Sovyet, devlet iktidarının tek ve yegane kuvvetidir. Yasama ve yürütme fonksiyonlarının asli sahibi olan Yüksek Sovyet, Yüksek Sovyet Presidyumu ve Bakanlar Sovyeti olarak adlandırılan iki farklı kurum vasıtası ile fonksiyonlarını icra etmektedir. Yüksek Sovyet Presidyumu, sistemin kolektif başkanlık olarak adlandırılmasını sağlayan yapıdır. Bakanlar Sovyeti ise hükümet faaliyetlerini ifa etmektedir. Bu üçlü yapı SSCB anayasal düzeninin temelini oluşturmaktadır. Ancak Sovyetler Birliği Komünist Partisi olmadan bu üçlü yapının değerlendirilmesi eksik ve yetersiz kalmaktadır. Zira SSCB bir parti devletidir. Parti doğrudan anayasal yetkiler bağlamında olmasa da parti üyelerinin Yüksek Sovyet, Yüksek Sovyet Prezidyumu ve Bakanlar Sovyeti’nde yerine getirdikleri görevler bağlamında oldukça önemlidir. Anayasal düzen içerisindeki yapısal ve fonksiyonel değişiklikler, Parti Genel Sekreteri her değiştiğinde, yeni gelen Genel Sekreterin görüş ve yaklaşımına göre değişmektedir. Tüm bu ifade edilenlerin ışığında konu Yüksek Sovyet, Yüksek Sovyet Presidyumu ve Bakanlar Sovyeti’nin yapısı, yetkileri ve fonksiyonları bakımından ele alınmıştır. SBKP’ye ise diğer unsurların daha iyi anlaşılabilmesine yetecek ölçüde yer verilmiştir. Böylelikle Rusya Federasyonu’nun mevcut başkanlık modelinin gelişim evresi olarak ifade edilebilecek olan kolektif başkanlık modelinin anayasal kuvvetlerinin izah edilmesi amaçlanmıştır.

Keywords: