Abstract:

Yahudilik Antik Yunan felsefesindeki zamanın ezeliliği anlayışına oldukça yabancıdır. Burada ana düşünce zamanın evrenin yaratılmasından sonra ortaya çıktığıdır. Yani evren zaman içinde değil; zaman evren içinde yaratılmıştır. Yahudilikte zaman hiç şüphesiz yapılandırılmış bir zamandır ve mesela yaratılış haftası, dinlenme günü ve yıldızların Tanrının isteğine göre hareket ettikleriyle ilgili farklı yapılandırmalar söz konusudur. Eski Ahit’te Şabat ve bayram zamanlarında zamanın hâkimiyetinden çıkarak -en azından bunu başarmaya çalışarak- Tanrı’nın dinginliğine katılmak ve o dinginlikten pay almak oldukça önemlidir. İnsanın, zamanın sonunu düşünerek zamansallıktan kurtulup; sonsuz hayat için huzura kavuşması oldukça önemli inanç esaslarından biridir. Eski İsrail geleneğinde geçmiş ve gelecek zamanın önceliği bağlamında öncelik geleceğe değil, geçmişe verilmektedir. Sonluluk-sonsuzluk ilişkisi açısından sonluluk tabiata ve bütün bir varlık âlemine has bir özellik iken; sonsuzluk ve bu anlamda başlangıçsızlık Tanrı’ya ait bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. “Apokalipsi”, zaman kavramı bağlamında Eski Ahit’te karşımıza çıkan temel bir kavramdır. Bu kavram kâinatın sonunu, yani sonlu zamanın nihayete ermesini ifade eder.

Keywords: