Abstract:

Bu çalışma COVID-19 pandemisi sürecinde daha görünür hâle gelen kadın emeği konusunu ücretli emek ve bakım emeği ekseninde tartışmaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin önemli noktalarından olan kadınların ücretli ve karşılıksız emeği üzerinde pandemi koşullarının etkilerini incelemektedir. İlk olarak kadınların salgın süresince işgücüne katılımı, toplumsal cinsiyete bağlı gelişen istihdam modelleri ile ekonomilerdeki istihdam açıklarının eşitsiz emek koşullarıyla karşılanması ele alınmaktadır. İkinci olarak ev içi emeğin birincil toplumsal aktörleri olarak görülen kadınların bakım ekonomisinde üstlendikleri roller pandemi dönemine özgü koşullar bağlamında değerlendirilmektedir. Bu bağlamda COVID-19 pandemisi bir yandan ücretli kadın emeği ile bakım emeği üzerindeki baskın ataerkil denetimi bir kez daha gözlemlemek açısından turnusol kâğıdı işlevi üstlenmiştir. Diğer yandan salgın koşulları kapitalizm ile ataerkilliği kendilerine özgü eşitsizlikler yaratan ve farklı etki alanları olan iki ayrı sistem gibi düşünmenin ve bu doğrultuda analiz etmenin yeterli olmayacağını yeniden hatırlatmıştır. Kapitalizm ve ataerkillik krizi olarak da tanımlanabilen COVID-19 pandemisi hem ücretli hem de ücretsiz kadın emeğinin nasıl gözden çıkarılabildiği, değersizleştirildiği ve güvencesiz hale getirildiğini anlamak açısından kapitalist sistem ile ataerkil tahakküm ilişkileri arasındaki iş birliğini açığa çıkarmaktadır. Bu noktalardan hareketle bu çalışma, COVID-19 pandemisi sırasında belirginleşen ve derinleşen toplumsal cinsiyet eşitsizliği sorununa kamusal ve özel alandaki kadın emeğinin konumlandırılışı üzerinden ışık tutmayı amaçlamaktadır.

Keywords: