Özet:

Muğla ili Türkiye’deki iller arasında deniz ile sınırı en uzun olan ildir. Fakat buna rağmen Muğla bölgesinin denizcilik tarihindeki yerini gösterir çalışma yoktur. Eldeki bilgiler birkaç küçük nottan ibarettir. Müstakil kitap veya makale bazında bir çalışma zaten yoktur. Hâlbuki Türklerin Menteşe bölgesini fethetmelerinden itibaren Menteşe Bey, oluşturduğu donanma ile “Emirü’s-sevahil” ünvanını almış ve adalarda bazı yerleri de ele geçirmiştir. Menteşe Bey’den sonra bölgede bir donanmadan bahseden kayıt mevcut değildir. Menteşe bölgesinin coğrafi yapısı, dağlarının ormanlarla kaplı olması gemi yapımında büyük avantaj sağlamaktadır. Bölgede Osmanlı döneminde denizcilik faaliyetleri devam etmiştir. Ünlü Osmanlı denizcilerinden biri olan Turgut Reis bu topraklardan çıkmıştır. Osmanlı Donanması açısından bir felaket ile sonuçlanan 1770 yılındaki Çeşme baskınından sonra Bodrum denizcilik açısından önem kazanmıştır. XIX. Yüzyılda adalarda başlayan Rum isyan hareketleri ile bölgede askeri hareketlilik artmıştır. Buna paralel olarak Bodrum’da denizcilik faaliyetleri de artmıştır. Artık Bodrum’u denizcilik açısından önemli bir yer olarak gören devlet, yerel yönetim ile yazışmalara başlamıştır. Resmi olarak yapılan yazışmalar, tabiatıyla kazadaki kadı sicillerine kaydedilmiştir. Ticari gemilerin yanında özellikle askeri gemi yapımı, yani kalyon inşası ile ilgili kayıtlar epey bir yekûn tutmaktadır. Bu çalışma ile 165 Numaralı Bodrum Şer’iyye sicilinde denizcilikle ilgili kayıtlar ışığında bölgedeki denizcilik faaliyetleri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: