Özet:

Yapay Sinir Ağlarıyla Coğrafi Bilgi Sistemi Ortamında Olasılıklı Sıcaklık Tahmini ve Karşılaştırılması   Özet Bu çalışmanın amacı; Yapay Sinir Ağları (YSA) yöntemini kullanarak Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ortamında Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) ile %50 olasılıklı ortalama sıcaklık haritasının oluşturulması ve Çoklu Regresyon Yöntemi (ÇRY) ile elde edilmiş olan %50 olasılıklı ortalama sıcaklık haritasının karşılaştırılmasıdır. Çalışma, 21 470.3 km²’lik alana sahip Seyhan Havzasında yürütülmüştür. Çalışmada, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’ne (DMİ) ait 45 adet meteoroloji gözlem istasyonunun uzun yıllar ortalama sıcaklık serileri temel materyal olarak kullanılmıştır. İstasyonlardan 15 yıldan daha az gözlem serilerine sahip olanları belirlenmiş ve regresyon yöntemiyle seriler en az 15 yıla uzatılmıştır. Sıcaklık serileri uzatıldıktan sonra, frekans analizine tabi tutulmuştur. Uygun olasılık dağılım modelleri, %5 önem düzeyinde Kolmogorov-Smirnov uygunluk testi ile saptanmıştır. M.Turc yöntemi yüzey akış kestiriminde kullanılan %50 olasılıklı ortalama sıcaklık değeri, her bir istasyon için olasılık dağılım modelinden kestirilmiştir. Yapay Sinir Ağları yöntemi ve Çoklu Regresyon yöntemi ile tahmin edilmiş %50 olasılıklı ortalama sıcaklık haritaları minimum hata kriterine göre karşılaştırılmıştır. Seyhan Havzasında; Uyarlamalı Doğrusal Eleman (ADALINE) modeli ile yapılan sıcaklık tahminlerinin, Çoklu Regresyon yöntemine göre daha gerçekçi olduğu sonucuna varılmıştır.   Anahtar Sözcükler: CBS; Sıcaklık Haritası; M.Turc Yüzey Akış Yöntemi; Eksik Verilerin Tamamlanması; Seyhan Havzası

Anahtar Kelimeler: