Özet:

Üretimde yararlanılan makine parçalarının bozulma veya eskime gibi nedenlerden dolayı değiştirilme sıklığı üretim maliyetlerini etkiler. Aynı özelliklere sahip olmalarına rağmen makine parçalarından yararlanma süreleri değişkendir ve genellikle kesin olarak bilinmez. Planlı değişimlerde operatörün yoğunluğu gibi nedenlerden dolayı çoğu zaman küçük sapmalar görülebilir. Plansız değişimlerde ise parça bozulduğunda değiştirilme işlemi gerçekleştirildiği için sapma çok daha büyük olmaktadır. Bu nedenle parça değişim zamanları tahmin edilebilmektedir. Tahminin doğru olması üretim maliyeti açısından önemlidir. Tahminin küçük olması makine parçasının ömrünü tamamlamadan kullanım dışı kalma maliyeti ve değiştirme maliyetlerinin artışına; tahminin büyük olması ise kullanım esnasında bozulma ile makinede işlenen ürünün de zarar görmesine dolayısı ile daha büyük maliyete neden olur. Bu nedenle en düşük maliyeti verecek makine parça kullanım süresinin belirlenmesi önemlidir.    İşletmelerde makine parça değişim zamanını belirleme genellikle uzmanların deneyimlerine ve geçmiş dönem kayıtlarına göre yapılır. Ancak bu şekildeki değişim sürelerinin tahmininde hata yapma riski yüksektir aynı zamanda uzmanlara bağımlılık söz konusudur. Bu çalışmada bir makine parçası değişim süresini en uygun (optimum) yapacak bir maliyet modeli geliştirilmiştir. Geliştirilen maliyet modeli iki parametreli Weibull dağılımını esas almaktadır. Maliyet, planlı ve plansız parça değişim maliyeti ile onların alt maliyet bileşenlerinden oluşmaktadır. Maliyet modeli, otomobil lastiği üreten bir işletmede, lastik pişimi aşamasında preslerde kullanılan bladder’ın en uygun kullanım süresini belirlemede uygulanmıştır. Duyarlılık analizi ile de maliyet modelindeki önemli parametrelerin maliyet ve en uygun kullanım süresi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Anahtar kelimeler:  Weibull dağılımı, maliyet modeli, makine parça değişim süresi

Anahtar Kelimeler: