ASOS INDEKS
Görüntüleme
1
Bu makalede, teolojik dil meselesinin klasik İslam düşüncesinin şekillenmesinde önemli bir işlev gördüğünü dolayısıyla klasik İslam düşüncesindeki tartışmaları anlamada anahtar işlevi görebileceğini savunmaya çalışacağım. Klasik İslam düşüncesinde teolojik-entelektüel gruplar tasnif edilirken, çoğu zaman gerçek veya İskâfiyye, Sümâmiyye gibi sanal bir grubun liderinin adı dikkate alınır. Ancak farklı grupların tasnif edilmesinde, teolojik dil meselesinin dikkate alınması, muayyen teolojik problemlere dair tartışmaların daha kolay anlaşılmasını sağlayacaktır. İslam düşüncesinin klasik çağında farklı teolojik-entelektüel grupların ortaya çıkışı, birbirleriyle diyalektik bir etkileşim süreci ile anlaşılabilir. Bu diyalektik süreçte önce Mu’attılanın çıkışı, daha sonra buna bir tepki olarak sırasıyla, Müşebbihe ve Selefiyyenin çıkışı, farklı grupların oluşumunun birinci safhası olarak görülebilir. Daha sonraki kelam mezheplerinin ve filozofların bu husustaki görüşünün oluşumu ise birinci safhada ortaya çıkan grupların teolojik dilin husûsiyetine dair görüşlerinin tadili ve tashihi olarak düşünülebilir. Bu diyalektik etkileşim sürecinde, teolojik dil meselesi, yani Tanrı hakkında dini kaynaklarda yer alan ifadelerin nasıl anlaşılacağı meselesi, muayyen teolojik sorulara verilen cevabı yönlendiren, bir zemin işlevi görmektedir. Teolojik dil meselesinin klasik İslam düşüncesinin gelişiminde oynadığı bu rolü göstermek amacıyla, bu makalede öncelikle İslam düşüncesinin klasik çağındaki belli başlı teolojik-entelektüel grupların teolojik dile yaklaşımlarına genel bir bakış sunmaya çalışacağım. Daha sonra bazı muayyen problemlerdeki tartışmalara bakacağım. Tartışmaya dâhil olan kişilerin teolojik dil tasavvuru ile bu tekil problemlerdeki görüşlerinin ilişkisini göstermeye çalışacağım. Böylelikle, bu tartışmaların daha iyi anlaşılmasında tartışmanın taraflarının teolojik dil tasavvurunu dikkate almanın önemini vurgulamaya çalışacağım.
In this article, I am going to argue that one should pay attention to the problem of theological language to have a proper understanding of the debates concerning specific philosophical-theological issues. This is, because the conception of theological language played an important role in the formation and development of major theological-intellectual groups in the medieval Islamic thought. Historians belonging to the medieval Islamic thought sometimes classify real or virtual groups, such as Isqāfiyya and Thumāmiyya according to the names of the leaders of those groups. However, taking the conception of theological language as the criterion to classify different groups may enhance and facilitate to understand specific theological problems and what was at stake thereof. One may conceive the emergence of different theological-intellectual groups in the classical Islam thought as a dialectical process of mutual interaction. In this dialectical process of mutual interaction, the emergence of Muʿaṭṭila, Mushabbiha, Salafiyya may represent the first phase of the formative period. The emergence and formation of other theological schools and falāsifa may be considered as a result of the revision of the earlier positions regarding the nature of theological language. The dialectical process of mutual interaction seems to have resulted in either the refinement of the basic tenets of a group, or the emergence of a new one. The problem of theological language, i.e., proper understanding of the statements about God in religious sources, seems to function as the ground, on which one’s approach to many specific theological problems took shape. To clarify this function of the problem of theological language, in the development of the classical Islamic thought, I am going to provide, at first, a general picture of theological-intellectual groups with regard to their conception of theological language. Afterwards, I am going to look at some theological debates as example cases. I am going try to show how debates regarding specific theological problems may be closely related to a certain conception of theological language. Thus I hope to highlight that taking the conception of theological language, assumed by warring parties, into account, provides a better understanding of the rival positions regarding specific theological problems.
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
