Abstract:

Öğretim programları, okullardaki eğitim sürecinin işlenmesini sağlayan kullanma kılavuzudur. Dünyada her şey hızla değişiyor ve gelişiyor. Günümüzünönemli unsuru olan bilgi ve iletişim alanındaki gelişmeler, öğretim programlarının da sürekli gözden geçirilmesini ve dönemin şartlarına uygun olarak gelişme ve değişimlerin yapılmasını zorunlu kılar. Dolayısıyla hiçbir öğretim programı sabit değildir. Bu değişim ve gelişimler başta Sosyal Bilgiler olmak üzere birçok öğretim programlarında yaşanmaktadır. Çalışmanın amacı; 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler öğretim programlarının coğrafi beceriler ile coğrafi kazanımlar alanlarında karşılaştırmasını yaparak benzer ve farklı yönlerini ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında veriler, nitel araştırma türlerinden doküman incelemesi ve içerik analizi tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Doküman incelemesi aşamasında Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından hazırlanan ve yayımlanan 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler dersi öğretim programları incelenmiştir. Coğrafi beceriler bakımından 2005 ve 2018 öğretim programlarının sayısal olarak karşılaştırması yapıldığında toplamda 2005 öğretim programında 9 coğrafi beceri kazanımı yer alırken 2018 öğretim programında bu sayının 22’ye çıkarılmıştır. 2018 öğretim programında 2005’de yer almayan değişim ve sürekliliği algılama, konum analizi, harita okuryazarlığı, çevre okuryazarlığı becerilerinin eklendiği görülür. 2018 öğretim programında coğrafi becerilerinin sayısının artırıldığı, coğrafi konuların daha ayrıntılı ve derinlemesine incelemeye önem verildiği tespit edilmiştir. 2005 ve 2018 öğretim programlarının coğrafi kazanımların sayısal olarak karşılaştırması yapıldığında toplamda 2005 öğretim programında 53 coğrafi kazanımı yer alırken, 2018 öğretim programında kazanım sayısı 82’ye çıkarılmıştır. Genel olarak incelendiğinde 2018 öğretim programında her sınıf bazında coğrafi kazanım alanlarının genişletildiği, analiz ve sorgulama gibi bireysel düşünceleri geliştirmeye yönelik çalışmalara önem verildiği, coğrafi olay ve olgulara günümüz şartlarına uygun etkinliklerle çıkarımlarda bulunma yetkisinin verildiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda 2018 Sosyal Bilgiler öğretim programı, 2005 öğretim programı ile karşılaştırıldığında; coğrafi beceriler ve coğrafi kazanımlar bakımından hem sayısal değer olarak hem de içerik açısından daha zenginleştirilmiştir.

Keywords: