Özet:

Ebu’l-Abbas lakaplı Abdullah b. Abbas (ö. 68/687), Hz. Muhammed’in amcası Abbas b. Abdulmuttalib’in oğludur. Hicretten üç yıl evvel doğan İbn Abbas âlim ve âbid bir sahabidir. Tefsir, Hadis, Kur’an ilimleri, Arap dili, Arap şiiri ve diğer birçok ilimde öncü olan İbn Abbas’ın İslam tarihinde ayrı bir yeri vardır. 132/750 tarihinde Emevî Hanedanına karşı ayaklanarak İslam dünyasında iktidarı ele geçiren Abbasîlerin onun soyundan gelmesi sebebiyle Ebu’l-Hulefâ lakabıyla da anılan bu zata birçok rivayet ve eser isnat edilmiştir. Hatta Abbasîlerin ilk zamanlarında bazı menfaatçi kişilerin mal-mülk ve mevki elde etmek veya yöneticilere şirin görünmek için bazı eserler yazıp onları İbn Abbas’a atfettikleri olmuştur. Bu çalışmada da İbn Abbas’ın hayatı, eserleri ve özellikle onun Süryaniceden Arapçaya manzum olarak aktardığı iddia edilen Du‘â-i Süryânî adlı bir münacatın mevsukiyeti ile ilgili görüş ve değerlendirmeler ve onun farklı dillere yapılan tercümelerinden birkaçı üzerinde durulacaktır. Bazı Müslüman ülkelerin kütüphanelerinde “Du‘â-i Süryânî”, “Manzûmetu Tercumeti Sureti’r-Rahmân (min kitabı Zebûr-i Dâvûd)”, “Kaside-i Ena’l-Matlûbu Fatlubni Tecidnî” ve “Sure-i Nûr” gibi isimlerle kayıtlı bulunan bu münacatı okumanın birçok maddî ve manevî sıkıntıyı giderdiği ile ilgili yerel bir inanç da vardır.

Anahtar Kelimeler: